Dekstroamfetamina

Dekstroamfetamina

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) (S)-1-fenylopropan-2-amina Inne nazwy i oznaczenia D-amfetamina, deksamfetamina, deksedryna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C9H13N
Masa molowa	135,21 g/mol
Wygląd	bezbarwna ciecz
Identyfikacja
Numer CAS	51-64-9 51-63-8 (siarczan) 1462-73-3 (chlorowodorek)
PubChem	5826
DrugBank	DB01576
SMILES CC(CC1=CC=CC=C1)N
InChI InChI=1S/C9H13N/c1-8(10)7-9-5-3-2-4-6-9/h2-6,8H,7,10H2,1H3/t8-/m0/s1 InChIKey KWTSXDURSIMDCE-QMMMGPOBSA-N
Właściwości Gęstość 0,949 g/cm³ (15 °C)[1]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie słabo rozpuszczalna[1] w innych rozpuszczalnikach rozpuszczalna w etanolu i eterze dietylowym[1] Temperatura topnienia 27,5 °C[1] Temperatura wrzenia 203,5 °C[1] logP 1,76[2] Kwasowość (pKa) 9,9[2] Współczynnik załamania 1,4704 (589 nm, 20 °C)[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-01-17] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki hemisiarczan D-amfetaminy Niebezpieczeństwo Zwroty H H300 Zwroty P P264, P301+P310 Numer RTECS SH9100000 Dawka śmiertelna LD50 4,4 mg/kg (mysz, dootrzewnowo)
Podobne związki
Podobne związki	metamfetamina
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	N06BA02
Legalność w Polsce	substancja psychotropowa grupy II-P
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka Działanie stymulujące Biodostępność >75% (doustnie) Okres półtrwania 10–28 h Metabolizm wątrobowy
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania doustnie
Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł od 2012-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Dekstroamfetamina (łac. dexamfetaminum) – organiczny związek chemiczny, prawoskrętny enancjomer amfetaminy (drugim jest lewoamfetamina), dwukrotnie silniej od niej działający. Jest lekiem o działaniu stymulującym ośrodkowy układ nerwowy (sympatykomimetyk). Zwiększa psychiczną i fizyczną wytrzymałość, znosi zmęczenie, pomaga w koncentracji. Wpływa pośrednio na receptory adrenergiczne α i β.

W działaniu dekstroamfetamina podobna jest do metylofenidatu, w USA również przepisywana jest na ADHD i narkolepsję oraz w stanach hiperkinetycznych u dzieci. Niepożądane efekty i interakcje dekstroamfetaminy są takie same jak amfetaminy.

W Polsce od 2017 r.^[3] na liście leków znajduje się (wg stanu na listopad 2022) dimezylan lisdeksamfetaminy^[4], prolek dekstroamfetaminy^[3].

Przypisy