Tatarca

Tatarca
İdil Tatarcası
татарча, tatarça, tatar tele, تاتارچه، تاتار‌ تلی
BölgeDoğu Avrupa
Etnisiteİdil Tatarları
Konuşan sayısı6,5 milyon  (2015)[1]
Dil ailesi
Türk dilleri[2]
Yazı sistemiTatar alfabeleri (Kiril, Latin, Arap)
Resmî durumu
Resmî dil Tataristan (Rusya)
Dil kodları
ISO 639-1tt
ISO 639-2tat
ISO 639-3tat

Tatarca veya İdil Tatarcası (Tatarca: татар теле veya татарча), Türk dillerinin Kıpçak grubuna bağlı bir dildir. Aynı aileden bir lehçe olan Kırım Tatarcasından ayırmak için “Kazan Tatarcası” olarak da adlandırılır. Çoğunluğu, Rusya Federasyonu içindeki Tataristan'da yaşayan Tatarlar tarafından konuşulur. Tataristan Cumhuriyeti'nin Rusça ile birlikte iki resmî dilinden biridir.

Örnek

  • Äye – He/evet
  • Yuq – Yok/hayır
  • İsänme(sez)/sawmı(sız) – Merhaba/esen misiniz
  • Sälâm – Selam
  • Saw bul(ığız)/xuş(ığız) – Güle güle
  • Zínhar öçen – Lütfen
  • Räxmät – Teşekkür ederim/sağ olun
  • Ğafu it(egez) – Affedersiniz
  • Min – Ben
  • Sin – Sen
  • Ul – O
  • Bez – Biz
  • Sez – Siz
  • Alar – Onlar
  • Millät – Millet
  • İngiliz(çä) – İngilizce

Sesler

Sesli harfler kullanılan alfabeye göre değişir.

Tatarca ve Türkiye Türkçesi Şahıs Zamirleri ve Olumsuzları

Şahıs Zamirleri Kırım Tatarcası Türkiye Türkçesi
ben / benuquçımın

uquçı tügelmen

uquçı idem

uquçı tügel idem

öğrenciyim

öğrenci değilim

öğrenciydim

öğrenci değildim

sin / senuquçısıñ

uquçı tügelseñ

uquçı ideñ

uquçı tügel ideñ

öğrencisin öğrenciydin öğrenci değilsin

öğrenci değildin

ul / ouquçı

uquçı ide

uquçı tügel

uquçı tügel ide

öğrenci(dir)

öğrenciydi

öğrenci değil(dir)

öğrenci değildi

bez / bizuquçıbız

uquçı idek

uquçı tügelbez

uquçı tügel idek

öğrenciyiz

öğrenciydik

öğrenci değiliz

öğrenci değildik

sez / sizuquçısız

uquçı idegez

uquçı tügelsez

uquçı tügel idegez

öğrencisiniz

öğrenciydiniz

öğrenci değilsiniz

öğrenci değildiniz

alar / onlar uquçılar

uquçı idelär

uquçı tügellär

uquçı tügel idelär

öğrenci(dirler)

öğrenciydi(ler)

öğrenci değil(dirler)

öğrenci değildi(ler)

Tatarca ve Kırımca

Tatarca ve Kırımca (2022).

Tatarca ve Kırım Tatarcası iki farklı dildir, ancak her ikisi de Kıpçak dillerine aittir.[3]

Resimler

  • Tataristan'da üzerinde Tatarca "Tundırma" (түндырма) yazılı satış kabini
    Tataristan'da üzerinde Tatarca "Tundırma" (түндырма) yazılı satış kabini

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2015. 
  2. ^ "Uzbek | Ethnologue Free". Ethnologue (Free All) (İngilizce). 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024. 
  3. ^ "Tatar language". 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  • http://www.linguistlist.org1 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • https://web.archive.org/web/20071222225212/http://tugan-tel.noka.ru/

Dış bağlantılar

  • http://www.tatarcasozluk.com 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Online Tatarca - Türkçe - İngilizce Sözlük
  • Tatarca - Türkçe Sözlük 20 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • https://web.archive.org/web/20120829014707/http://www.kirimtatar.net/tatarca/dil.html - Kırım Tatarcası
  • http://alparslanfatih2007.googlepages.com/kirilalfabesi 12 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Tataristan Kiril Alfabesi
  • g
  • t
  • d
Resmi (ulusal)
Resmi (bölgesel)
Bölge seviyesinde
İl seviyesinde
Çin Dilleri
Bölge veya il seviyesinde resmiyeti
olmayan diğer azınlık dilleri
Kreol/karma diller
İşaret dilleri
  • Çin İşaret Dili
    • Hong Kong İşaret DiliHK/MC
  • Tibet İşaret DiliXZ
Nesli tükenmiş diller
  • GX = Guangksi
  • HK = Hong Kong
  • MC = Makao
  • NM = İç Moğolistan
  • XJ = Sincan
  • XZ = Tibet
  • g
  • t
  • d
Rusya Federasyonu resmî dili
Rusya federal birimlerindeki resmî diller
Resmî fonksyonu olan diller
Alfabeler
1 Rusya'da Kiril alfabesi resmi olarak desteklenmektedir. 2 Kiril olmayan diğer alfabeler için ayrı federal yasalar gereklidir.
Taslak simgesiDil ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Taslak simgesiAltay dilleri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Taslak simgesiTürk dilleri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • GND: 4120354-9
  • LNB: 000207434
  • NDL: 00572726
  • NKC: ph126451
  • NLI: 987007560844905171