Opština Vučitrn
Ukoliko ste tražili tvrđavu, vidite članak Vučitrn (tvrđava).| Vučitrn | |
|---|---|
|
| |
 Grb | |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija |
| Pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Kosovskomitrovački |
| Opština | Vučitrn |
| UNMIK | Vučitrn |
| Stanovništvo | |
| Geografija | |
| Koordinate | 42°49′00″N 20°58′00″E / 42.816667°N 20.966667°E / 42.816667; 20.966667 |
| Nadmorska visina | 514 m |
  Vučitrn Vučitrn (Srbije) | |
Koordinate: 42° 49′ 00" SGŠ, 20° 58′ 00" IGD
Vučitrn (albanski Vushtrri ili Vushtrria; ćirilica Vučitrn) je grad i opština istoimene opštine u sjeveroistočnom dijelu Kosova. Administrativno pripada Okrugu Mitrovica.
U opštini Vučitrn, prema UNMIK-ovim procjenama, danas živi oko 106.000 stanovnika, od čega su preko 95 % Albanci.
Demografija
Naselje ima albansku etničku većinu. Do 1999. godine u gradu je živelo oko 1200 Srba, oko 500 Bošnjaka i oko 2000 Roma.
Broj stanovnika na popisima:
- popis stanovništva 1948. godine: 5813
- popis stanovništva 1953. godine: 6691
- popis stanovništva 1961. godine: 8025
- popis stanovništva 1971. godine: 12334
- popis stanovništva 1981. godine: 20204
- popis stanovništva 1991. godine: 30651
Historija
Na području Vučitrna je postojalo ilirsko naselje Vicianum, koje su Rimljani osvojili u 1. vijeku pne. i od njega napravili svoju koloniju. Vicianum je kasnije bio pod bizantskom vlašću, a nakon Velike šizme postao jedno od najistočnijih mjesta na Balkanu s katoličkom većinom.
Nakon što je Otomanski imperij osvojio Kosovo krajem 14. vijeka, Vučitrn je odabran za sjedište sandžaka, i odatle se po lokalnom području širio islam. Od 18. vijeka Vučitrn, dotada važno naselje, počinje gubiti na važnosti. Godine 1912. ga je za vrijeme prvog balkanskog rata oslobodila Srbija, a od 1918. je dio Kraljevine SHS.
Za vrijeme drugog svjetskog rata i nakon sloma Kraljevine Jugoslavije u aprilu 1941. Vučitrn se našao u dijelu Kosova pod njemačkom okupacijom i nominalnom vlašću srpske vlade pod Milanom Nedićem. Nakon završetka rata je postao dio autonomne oblasti, a kasnije SAP Kosovo u okviru SFRJ.
Za vrijeme kosovskog rata su na području Vučitrna zabilježeni mnogi zločini nad lokalnim albanskim stanovništvom od strane srpskih i jugoslavenskih vojno-policijskih snaga. Albanski izvori tvrde da je tada ubijeno oko 500, a nestalo oko 100 stanovnika opštine. To se kasnije izrazilo u stradanju i egzodusu Srba, razaranju i spaljivanju srpskih manastira, crkava i čitavih sela po cijelom području Kosova i Metohije.
Kulturne znamenitosti
Vojinovića kula
- Glavni članak: Vojinovića kula
Danas je od celokupnog nekadašnjeg utvrđenja opstala samo Donžon kula koja se u narodu naziva Vojinovića kula (po Vojinovićima iz epskih pesama) sa delom bedema u obliku kvadrata.
Sam Donžon spada u red najlepših kula tog tipa u ovom delu Srbije zbog svojih lepih proporcija i pravilno poređanog kamenja u njenim zidovima. Na njenim zidovima (debljine oko 3 m) se vide ostaci mašikula, strelnica odnosno puškarnica, a pored zatvorenog prizemlja, imala je sprat, nad kojim se nalazio otvoreni vrh kule sa grudobranom.
Visina bedema kvadratnog dvorišta je 4 m—5 m, sa izuzetkom južnog dela bedema koji je okrenut ka glavnoj ulici sa kosinom pri dnu (visina 1,2 m—1,5 m, ispad 0,35 m—0,4 m) čija je visina 6 m — 7 m.
Vojinovića most
- Glavni članak: Vojinovića most
Vojinovića most u Vučitrnu preko reke Sitnice na starom karavanskom drumu koji je povezivao Dubrovačku republiku sa Skopljem je najstariji očuvani kameni most na prostoru republike Srbije i potiče sa kraja XIV veka. Čini ga ukupno 9 lukova (5 prvobitnih i 4 naknadno dodata) sa ukupnom dužinom preko 135 m, dok širina kolovoza iznosi skoro 5 m. Sitnica više ne protiče ispod Vojinovića mosta, jer je, usled prirodnih geoloških promena promenila svoj tok, pa sada protiče u neposrednoj blizini Vojinovića mosta.
Slavni ljudi
- Stefan (Nikola) Minić, poznati atletičar iz Priluka
- Radosav Janićijević, poznati novinar i književnik iz Slatine
Literatura
- Aleksandar Deroko. Srednjovekovni gradovi u Srbiji, Crnoj Gori i Makedoniji. Beograd, 1950.
- Ivan Zdravković. Srednjovekovni gradovi i dvorci na Kosovu. Beograd, 1975
Spoljnji linkovi
- Opština Vučitrn
- OSCE Profile of Vushtrri / Vucitrn Arhivirano 2015-09-24 na Wayback Machine-u
- SOK Kosovo and its population
- Kosova Kosovo Arhivirano 2007-03-15 na Wayback Machine-u
- p
- r
- u
Grad Beograd (Barajevo • Voždovac • Vračar • Grocka • Zvezdara • Zemun • Lazarevac • Mladenovac • Novi Beograd • Obrenovac • Palilula • Rakovica • Savski venac • Sopot • Stari grad • Surčin • Čukarica) • Grad Valjevo • Grad Vranje (Vranje • Vranjska Banja) • Grad Zaječar • Grad Zrenjanin • Grad Jagodina • Grad Kragujevac • Grad Kraljevo • Grad Kruševac • Grad Leskovac • Grad Loznica • Grad Niš (Medijana • Niška Banja • Palilula • Pantelej • Crveni krst) • Grad Novi Pazar • Grad Novi Sad (Novi Sad • Petrovaradin) • Grad Pančevo • Grad Požarevac (Kostolac • Požarevac) • Grad Priština • Grad Sremska Mitrovica • Grad Smederevo • Grad Sombor • Grad Subotica • Grad Užice (Sevojno • Užice) • Grad Čačak • Grad Šabac
Ada • Aleksandrovac • Aleksinac • Alibunar • Apatin • Aranđelovac • Arilje • Babušnica • Bajina Bašta • Batočina • Bač • Bačka Palanka • Bačka Topola • Bački Petrovac • Bela Palanka • Bela Crkva • Beočin • Bečej • Blace • Bogatić • Bojnik • Boljevac • Bor • Bosilegrad • Brus • Bujanovac • Varvarin • Velika Plana • Veliko Gradište • Vitina • Vladičin Han • Vladimirci • Vlasotince • Vrbas • Vrnjačka Banja • Vršac • Vučitrn • Gadžin Han • Glogovac • Gnjilane • Golubac • Gora • Gornji Milanovac • Despotovac • Dečani • Dimitrovgrad • Doljevac • Đakovica • Žabalj • Žabari • Žagubica • Žitište • Žitorađa • Zvečan • Zubin Potok • Ivanjica • Inđija • Irig • Istok • Kanjiža • Kačanik • Kikinda • Kladovo • Klina • Knić • Knjaževac • Kovačica • Kovin • Kosjerić • Kosovo Polje • Kosovska Kamenica • Kosovska Mitrovica • Koceljeva • Krupanj • Kula • Kučevo • Kuršumlija • Lajkovac • Lapovo • Lebane • Leposavić • Lipljan • Lučani • Ljig • Ljubovija • Majdanpek • Mali Zvornik • Mali Iđoš • Malo Crniće • Medveđa • Merošina • Mionica • Negotin • Nova Varoš • Nova Crnja • Novi Bečej • Novi Kneževac • Novo Brdo • Obilić • Opovo • Orahovac • Osečina • Odžaci • Paraćin • Petrovac na Mlavi • Peć • Pećinci • Pirot • Plandište • Podujevo • Požega • Preševo • Priboj • Prizren • Prijepolje • Prokuplje • Rača • Raška • Ražanj • Rekovac • Ruma • Senta • Sečanj • Sjenica • Smederevska Palanka • Sokobanja • Srbobran • Sremski Karlovci • Stara Pazova • Suva Reka • Surdulica • Svilajnac • Svrljig • Srbica • Temerin • Titel • Topola • Trgovište • Trstenik • Tutin • Ćićevac • Ćuprija • Ub • Uroševac • Crna Trava • Čajetina • Čoka • Šid • Štimlje • Štrpce
Gračanica¹ • Dragaš¹ • Đeneral Janković¹ • Južna Mitrovica¹ • Junik¹ • Klokot¹ • Mališevo¹ • Mamuša¹ • Parteš¹ • Ranilug¹ • Severna Mitrovica¹
| ||
|---|---|---|
| Okrug Ferizaji |
|  |
| Okrug Gjakova |
| |
| Okrug Gjilani |
| |
| Okrug Mitrovica |
| |
| Okrug Peja |
| |
| Okrug Prishtina |
| |
| Okrug Prizreni |
| |
