Wymieranie triasowe

Intensywność wymierań organizmów morskich na przestrzeni poszczególnych okresów geologicznych: Botomanian – wczesny kambr, Dresbachian – późny kambr, End O – koniec ordowiku, End S – koniec syluru, Late D – górny dewon, Middle C – środkowy karbon, End Middle P – koniec środkowego permu, End P – koniec permu, End Tr – koniec triasu, End J – koniec jury, End K – koniec kredy, End Eocene – koniec eocenu

Wymieranie późnotriasowe – masowe wymieranie mające miejsce około 201 milionów lat temu[1], w wyniku którego w morzach zniknęła cała gromada konodontów[2] i 23-34% morskich rodzajów zwierząt[3].

Na lądzie wymarły wszystkie archozauromorfy poza krokodylomorfami, pterozaurami i dinozaurami; niektóre z wymarłych grup były wcześniej liczne, jak aetozaury, fitozaury i rauisuchidy. Przed okresem jurajskim wymarły też niektóre pozostałe nie-ssacze terapsydy i wiele dużych płazów – temnospondyli. Nadal jednak istnieje wiele wątpliwości co do związku granicy Tr-J z wymarłymi kręgowcami lądowymi, ze względu na brak skamieniałości lądowych z ostatniego piętra triasu (retyk)[4]. Spośród fauny lądowej przetrwały krokodylomorfy, dinozaury, ssaki, pterozaury i żółwie[5].

Wymieranie związane było najprawdopodobniej z wielkim załamaniem klimatycznym (efekt cieplarniany wywołany wulkanizmem), rozwój warunków beztlenowych[6].

Przypisy

  1. ↑ MartinM. Schmieder MartinM. i inni, A Rhaetian 40Ar/39Ar age for the Rochechouart impact structure (France) and implications for the latest Triassic sedimentary record: A Rhaetian age for the Rochechouart impact structure, „Meteoritics & Planetary Science”, 45 (8), 2010, s. 1225–1242, DOI: 10.1111/j.1945-5100.2010.01070.x [dostęp 2023-01-15]  (ang.).
  2. ↑ Encyclopedia of life sciences., Chichester, England: Wiley, 2005, ISBN 978-0-470-01590-2, OCLC 527355625 [dostęp 2023-01-15] .
  3. ↑ GrahamG. Ryder GrahamG., David E.D.E. Fastovsky David E.D.E., StefanS. Gartner StefanS., The Cretaceous-Tertiary event and other catastrophes in earth history, Boulder, Colo.: Geological Society of America, 1996, ISBN 0-8137-2307-8, OCLC 34943353 [dostęp 2023-01-15] .
  4. ↑ L.H.L.H. Tanner L.H.L.H., S.G.S.G. Lucas S.G.S.G., M.G.M.G. Chapman M.G.M.G., Assessing the record and causes of Late Triassic extinctions, „Earth-Science Reviews”, 65 (1-2), 2004, s. 103–139, DOI: 10.1016/S0012-8252(03)00082-5 [dostęp 2023-01-15]  (ang.).
  5. ↑ Michael J. Benton: Origin and Relationships of Dinosauria. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska: The Dinosauria (2nd edition). Berkeley: University of California Press, 2004, s. 7–19. ISBN 0-520-24209-2.
  6. ↑ M.H.L.M.H.L. Deenen M.H.L.M.H.L. i inni, A new chronology for the end-Triassic mass extinction, „Earth and Planetary Science Letters”, 291 (1-4), 2010, s. 113–125, DOI: 10.1016/j.epsl.2010.01.003 [dostęp 2023-01-15]  (ang.).

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Wymieranie triasowe



← mln lat temu
Wymieranie triasowe
Prekambr
←4,6 mld
Kambr
541
Ordowik
485
Sylur
443
Dewon
419
Karbon
359
Perm
299
Trias
252
Jura
201
Kreda
145
Paleog.
66
Ng
23
Q
2


  • Britannica: science/end-Triassic-extinction
  • SNL: trias-jura-utryddelsen