Władysław Lam

Władysław Lam

Data i miejsce urodzenia	29 sierpnia 1893 Konjic
Data i miejsce śmierci	1 stycznia 1984 Gdańsk
Miejsce spoczynku	Cmentarz Srebrzysko
Zawód, zajęcie	malarz
Alma Mater	Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie
Uczelnia	Politechnika Lwowska, Politechnika Gdańska, Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Pięknych w Sopocie
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław Lam (ur. 29 sierpnia 1893 w Konjicu, zm. 1 stycznia 1984 w Gdańsku) – polski malarz, grafik i krytyk sztuki.

Życiorys

Urodził się w bośniackim Konjicu, odbył tam wczesną edukację. Od 1904 uczęszczał do gimnazjum w Sarajewie, razem z Ivo Andriciem. Maturę zdał w 1912 w Tuzli^[1]. O tym okresie życia pisał w wydanej w 1973 po polsku książce „Miasteczko nad Neretvą”^[1]. Już w dzieciństwie zauważono u niego talent malarski. Po przyjeździe w 1912 do Krakowa rozpoczął studia na Akademii Sztuk Pięknych w pracowniach Teodora Axentowicza i Józefa Mehoffera. W 1918 obronił dyplom i rozpoczął pracę zawodową.

Był nauczycielem gimnastyki w Łodzi, uczył rysunku w modlińskim Korpusie Kadetów nr 2 i w gimnazjum w Poznaniu. W 1925 wyjechał do Francji, przebywał w Paryżu i podróżował po południowej Francji, malował widoki architektoniczne i pejzaże. Był członkiem i sekretarzem ugrupowań Świt i Plastyka, do jego zadań należała m.in. organizacja wystaw. W 1929 ponownie wyjechał do Francji, a po powrocie wstąpił do ugrupowania Nowa Generacja i zamieszkał we Lwowie. Tworzył kompozycje figuralne, portrety, widoki architektoniczne i pejzaże. W 1934 został kierownikiem Katedry Rysunków Odręcznych i Figuralnych na Politechnice Lwowskiej, równocześnie otrzymał tytuł zastępcy profesora.

Po zajęciu Lwowa przez okupantów Władysława Lama obowiązywał zakaz wykonywania zawodu wykładowcy.

W 1945 dzięki wstawiennictwu prof. Stanisława Łukasiewicza po wysiedleniu ze Lwowa przybył do Gdańska i wszedł w skład grupy organizującej Wydział Architektury na Politechnice Gdańskiej. Przez pewien czas pełnił obowiązki dziekana. Jego zadaniem była organizacja Katedry Rysunku i Rzeźby. Był twórcą związku malarzy i rzeźbiarzy, który zorganizował I wystawę malarstwa na Politechnice Gdańskiej. W 1948 został mianowany profesorem nadzwyczajnym rysunku, rzeźby i malarstwa na Wydziale Architektury PG. Wykładał równolegle w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Sopocie.

Mimo przejścia na emeryturę kontynuował pracę pedagogiczną oraz malował m.in. od 1956 eksperymentował z abstrakcją aluzyjną.

Do działalności Władysława Lama należy zaliczyć krytykę sztuki, był autorem i współautorem wielu książek, felietonów i rozpraw w czasopismach, jego komentarze umieszczano w katalogach wystawowych. Po 1945 podróżował po Europie, zapraszano go do Włoch (1957), Jugosławii (1958), Francji (1968), Szwajcarii i RFN^[1]. Przez cały okres powojenny tworzył, uczestniczył w wielu wystawach w kraju i zagranicą. Był również twórcą litografii i drzeworytów, wypracował własną technikę tworzenia monorytu.

Odznaczony między innymi Krzyżem Oficerskim (1964) i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1978)^[1].

Zmarł w wieku 90 lat w Gdańsku. Został pochowany na gdańskim Cmentarzu Srebrzysko (rejon: IX, kwatera: TAR I WOJ)^[2].

21 maja 2021 odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy, na kamienicy przy ulicy Podhalańskiej 16 w Oliwie, upamiętniającej Władysława Lama, Annę Fiszer^[3] i Kazimierza Śramkiewicza. W uroczystości wzięła udział Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz^[4].

Twórczość

Malarstwo (wybrane)

• Dziewczyna z lalką
• Chłopiec. Apasz
• Portret matki
• Sen
• Stary most w Mostarze
• Budowa z klocków
• Krajobraz z Oliwy
• Pejzaż południowy
• Koszyczek
• Baranek
• Stary mur
• Wizja miasta

Literatura

• Rozważania o sztuce
• Malarstwo i jego zasady
• Malarstwo na przestrzeni stuleci
• Światła i cienie
• Twórczość przejawem instynktu życia
• Problemy wychowania plastycznego
• Rysunek i malarstwo
• Sztuka dziecka i jego naturalny rozwój
• Malarstwo
• Jak posiąść wiedzę malarską
• Miasteczko nad Neretvą

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Bogusław Maziak, Naukowcy Politechniki Lwowskiej siłą napędową odbudowy i rozwoju polskiej Politechniki w Gdańsku od 1945 r. Wspomnienia
• ArtInfo, Lam Władysław
• Rempex, Lam Władysław. rempex.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-23)].
• Trójmiasto.pl, Władysław Lam – wystawa