Stanley G. Weinbaum

Stanley G. Weinbaum
Ilustracja
Imię i nazwisko

Stanley Grauman Weinbaum

Data i miejsce urodzenia

4 kwietnia 1902
Louisville

Data i miejsce śmierci

14 grudnia 1935
Milwaukee

Narodowość

amerykanin

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

fantastyka naukowa

Ważne dzieła

Odyseja Marsjańska

Multimedia w Wikimedia Commons

Stanley Grauman Weinbaum (ur. 4 kwietnia 1902 w Louisville, zm. 14 grudnia 1935 w Milwaukee) – amerykański pisarz science-fiction.

Życiorys

Urodził się w Louisville, Kentucky, dorastał w Milwaukee. Był absolwentem wydziału inżynierii chemicznej na University of Wisconsin-Madison.

Pierwsze opowiadanie opublikował w lipcu 1934; napisał ich łącznie ponad 20. Zapowiadał się jako jeden z najbardziej obiecujących talentów pierwszej połowy XX w., zmarł jednak na raka w rok po debiucie. Nowością w jego opowiadaniach było wprowadzenie pozytywnej, sympatycznej postaci kosmity (strusiowatego Marsjanina Twilla)[1].

Po śmierci autora wydano jego opowiadania w zbiorach The Red Peri & Others (1952), The Best of Stanley G. Weinbaum (1974) i A Martian Odyssey (1949); drugie wydanie zbioru pod tym samym tytułem, z 1974, różni się od pierwszego i zawiera wszystkie opowiadania Weinbauma. Najbardziej znanym z opowiadań jest Odyseja Marsjańska. Proteus Island jako jedno z pierwszych dyskutuje problem manipulacji genetycznych na ludziach; z kolei Drapieżna planeta (oryg. Parasite Planet) przedstawia formy życia na Wenus, niebezpieczne dla ludzi, ale ze względu na uwarunkowania przyrodnicze, nie zaś ich złą naturę. Post-apokaliptyczne opowiadanie Dawn of Flame związane jest z powieścią The Black Flame (wydaną 1939), w której pozostali przy życiu na zniszczonej planecie ludzie odkrywają sekret nieśmiertelności[2].

Powieści Weinbauma, choć mniej udane niż opowiadania, zdradzają duży, nierozwinięty w pełni talent. The Dark Other (wyd. 1950) to uwspółcześniona wersja Dr Jekyll and Mr Hyde, najlepsza zaś The New Adam (wyd. 1939) to historia człowieka o nadludzkich możliwościach, który usiłuje urządzić sobie życie wśród zwykłych ludzi[2].

W 1973 jego imieniem nazwano krater na Marsie.

Polskie wydania
  • Odyseja marsjańska, wydawnictwo Iskry, 1985, seria SF zeszyt 3 (zawartość: Odyseja marsjańska, Dolina marzeń, Zwariowany księżyc), ISBN 83-207-0716-1.
  • Lotofagi, wydawnictwo Iskry, 1985, seria SF zeszyt 4 (zawartość: Drapieżna planeta, Lotofagi, Światy warunkowe), ISBN 83-207-0746-3.

Przypisy

  1. O autorze. W: Stanley G. Weinbaum: Lotofagi. T. zeszyt 4. Wydawnictwo Iskry, 1985, s. 5, seria: Seria SF. ISBN 83-207-0746-3.
  2. a b Weinbaum, Stanley G.. W: Don D’Ammassa: Encyclopedia of science fiction: the essential guide to the lives and works of science fiction writers. New York, NY: Facts On File, 2005, s. 408–409, seria: Literary movements. ISBN 978-0-8160-5924-9. (ang.).
  • ISNI: 0000000109222142
  • VIAF: 86916727
  • LCCN: n81062505
  • GND: 107794047
  • BnF: 12781475j
  • SUDOC: 126595240
  • SBN: RAVV314641
  • NLA: 36581269
  • NKC: mzk2002157039
  • BNE: XX1164358
  • NTA: 345598059
  • BIBSYS: 90230148
  • CiNii: DA16757847
  • Open Library: OL2797372A
  • PLWABN: 9810541263905606
  • NUKAT: n97024426
  • J9U: 987007276147405171
  • PTBNP: 195175
  • CANTIC: a11108678
  • LNB: 000236282
  • NSK: 000625103
  • ΕΒΕ: 70827
  • WorldCat: lccn-n81062505