Stanisław Hernisz

Stanisław Hernisz

Data i miejsce urodzenia	1805 Warszawa
Data i miejsce śmierci	20 kwietnia 1866 Londyn
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	literatura
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Hernisz (ur. ok. 1805 w Warszawie, zm. 20 kwietnia 1866 w Londynie) – polski publicysta i literat żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

W „Encyklopedii Staropolskiej” Zygmunta Glogera występuje pod imieniem Synaj^[1].

Syn kupca warszawskiego Gustawa Hernisza i Karoliny^[2], uczeń Szkoły Rabinów w Warszawie. Po wybuchu powstania listopadowego mimo sprzeciwu konserwatywnych środowisk żydowskich wraz z Józefem Berkowiczem, synem Berka Joselewicza starał się o zezwolenie na utworzenie ochotniczego batalionu żydowskiego. Aby zachęcić do udziału w powstaniu, napisał słowa do „Pieśni Patriotycznej”, która ukazała się nakładem J. K. Żupańskiego w Poznaniu. Za akompaniament posłużyła muzyka do pieśni „Hulanka” Fryderyka Chopina (Op. 74 nr 4 z roku 1830)^[3] przetransponowana z tonacji C-dur do E-dur.

Wziął udział w powstaniu listopadowym i został porucznikiem w 1 Pułku Mazurów. Został odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari. Po upadku powstania wyemigrował do Francji, gdzie zajął się głównie publicystyką. Był miłośnikiem poezji Adama Mickiewicza i autorem tłumaczenia prozą Ody do Młodości na język francuski^[4]. Wraz z Jakubem Malinowskim i Napoleonem Kraczakiem wydał w Dijon w roku 1833 tom tłumaczeń z języka polskiego L'exilé de la Pologne. W paryskim czasopiśmie „PÓŁNOC” nr 9 z 15 maja 1835 ogłosił artykuł pt. Polacy wyznania mojżeszowego^[5]. Podczas pobytu we Francji wstąpił do amerykańskiej służby dyplomatycznej. Następnie wyjechał do USA. Pozostając w służbie dyplomatycznej, odbył studia medyczne, uzyskując stopień doktora medycyny (M.D.), a następnie przebywał na amerykańskiej placówce w Chinach. Hernisz został członkiem American Oriental Society. Opublikował w roku 1845 pracę o języku chińskim^[6].

W roku 1854 wydał w Bostonie „Podręcznik do rozmów angielsko-chińskich przeznaczony dla Amerykanów i Chińczyków w Kalifornii i gdzie indziej”^[7][8][9]. Podręcznik miał ułatwić porozumiewanie się z chińskimi imigrantami, przybywającymi do Kalifornii w związku z gorączką złota. Hernisz pełnił w okresie pobytu w Chinach oraz po powrocie w Kalifornii praktykę lekarską^[10]. Zmarł w Londynie podczas kolejnej podróży do Chin.

Bibliografia

• „Midrasz” nr 1 (31), listopad 1999, ISSN 1428-121X, str. 45
• Marian Przedpełski, Izaak Cylkow z Bieżunia na tle swojej epoki. Bieżuńskie Zeszyty Historyczne nr 9, Bieżuń 1996. s. 11 ISSN 1231-0212
• L'exilé de la Pologne: recueil de contes et de morceaux littéraires originaux et traduits du polonaise. P. 1: (wyd. Jakub Malinowski, Stanisław Hernisz, Napoleon Kraczak) Dijon, 1833
• Polski Słownik Judaistyczny. jhi.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-24)].
• Bibliografia XIX wieku, II wydanie, tom X, str. 200
• Halina Goldberg:. demusica.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-09)]. Wkład Żydów w kształtowanie się muzycznej polskości
• The Tsing Hua Journal of Chinese Studies p. 252
• Zbigniew Sudolski: Zapomniani pisarze Wielkiej Emigracji 1831-1900 : Nakładem Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego : Warszawa 2013, ISBN 978-83-62100-63-7
• Stanislas Hernisz: A Guide to Conversation in the English and Chinese Languages: for the Use of Americans and Chinese in California and Elsewhere : HardPress Publishing : 2012, ISBN 978-1290680141

Przypisy