Skróty używane w astronomii i astronautyce

Oto lista skrótów używanych w astronomii, bądź astronautyce, które znajdują się (niebieskie), lub jeszcze się nie znalazły (czerwone) w polskiej Wikipedii.

Indeks

0–9 – A – B – C – D – E – F – G – H – I – J – K – L – M – N – O – P – Q – R – S – T – U – V – W – X – Y – Z

0–9

  • 2dF – two degree Field (pole widzenia o boku 2°) – spektrograf na Teleskopie Angielsko-Australijskim
  • 2MASS – Two Micron All-Sky Survey

A

  • AAO – Anglo-Australian Observatory
  • AAP – Apollo Application Program
  • AAT – Anglo-Australian Telescope (Teleskop Angielsko-Australijski)
  • AAS – American Astronomical Society (Amerykańskie Towarzystwo Astronomiczne)
  • ALMA – Atacama Large Millimeter Array
  • APEX – Atacama Pathfinder Experiment
  • APG – Atlas of Peculiar Galaxies (Atlas osobliwych galaktyk)
  • ASAS – All Sky Automated Survey (Automatyczny przegląd całego nieba)
  • ATV – Automatic Transfer Vehicle (Automatyczny Pojazd Transportowy)
  • AU – Astronomical Unit (jednostka astronomiczna – j.a.)

B

  • BD – Bonner Durchmunsterung

C

  • CD – Cordoba Durchmusterung – atlas nieba i katalog gwiazd
  • CERN – Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire (Europejski Ośrodek Badań Jądrowych)
  • CfA – Harvard – Smithsonian Center for Astrophysics
  • CGCG – Catalogue of Galaxies and of Clusters of Galaxies (Katalog Galaktyk i Gromad Galaktyk)
  • CGRO – Compton Gamma Ray Observatory
  • CMB – Cosmic Microwave Background (mikrofalowe promieniowanie tła)
  • CM – Command Module (moduł załogowy – dowodzenia)
  • CNES – Centre National d'Études Spatiales (francuski Państwowy Ośrodek Badań Kosmicznych)
  • COAST – Cambridge Optical Aperture Synthesis Telescope
  • COBE – Cosmic Background Explorer (Badacz tła kosmicznego)
  • CRV – Crew Return Vechicle
  • CSA – Canadian Space Agency (Kanadyjska Agencja Kosmiczna)

D

  • DDO – David Dunlap Observatory również obiekty Katalogu galaktyk karłowatych
  • dec. – declination (deklinacja)
  • DSO – Deep Sky Object (obiekt głębokiego nieba)

E

  • ECSS – European Cooperation for Space Standarization
  • ELT - Extremely Large Telescope (Ekstremalnie Wielki Teleskop)
  • E-ELT – European Extremely Large optical/near-infrared Telescope (Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski)
  • ELA – Ensemble de Lancement Ariane (kompleks startowy rakiet Ariane)
  • ESA – European Space Agency (Europejska Agencja Kosmiczna)
  • ESO – European Southern Observatory (Europejskie Obserwatorium Południowe)
  • ET – External Tank (Zewnętrzny Zbiornik)
  • ESOC – European Space Operations Centre (Europejskie Centrum Operacji Kosmicznych)
  • EUVE – Extreme Ultraviolet Explorer
  • EVA – Extra-vehicular Activity (działalność na zewnątrz statku kosmicznego)
  • EVN – European VLBI Network
  • EXOSAT – European X-Ray Observatory

F

  • FSS – Fixed Service Structure (Stała Struktura Obsługi)
  • FMO – Fast Moving Object (Szybko Poruszający się Obiekt)
  • FUSE – Far Ultraviolet Spectrographic Explorer

G

  • GCl – Globular Cluster (gromada kulista)
  • GEO – Geostationary orbit (orbita geostacjonarna)
  • GPS – Global Positioning System (globalny system nawigacji satelitarnej)
  • GMRT – Giant Meterwave Radio Telescope
  • GSFC – Goddard Space Flight Center
  • GSLV – Geosynchronous Satellite Launch Vehicle
  • GTO – Geostationary Transfer Orbit (orbita przejściowa do geostacjonarnej)

H

  • HCG – Hickson Compact Groups (Zwarte Grupy Hicksona)
  • HD – Henry Draper Catalogue (katalog Henry'ego Drapera)
  • HDE – Henry Draper Catalogue Extension (rozszerzenie katalogu Henry'ego Drapera)
  • HEAO-2 – High Energy Astrophysical Observatory (Einstein)
  • HIP – katalog Hipparcosa
  • HR – Harvard Revised Catalogue
  • HRD – Hertzsprung-Russel Diagram
  • H-R – (diagram) Hertzsprunga-Russella
  • HRSC – High Resolution Stereo Camera (stereoskopowa kamera o wysokiej rozdzielczości)
  • HST – Hubble Space Telescope (Kosmiczny Teleskop Hubble'a)

I

  • IAU – International Astronomical Union (Międzynarodowa Unia Astronomiczna)
  • IC – Index Catalogue
  • ICBM – Intercontinental Ballistic Missile
  • IMO – International Meteor Organization
  • IOTA – Infrared Optical Telescope Array
  • IRAS – Infrared Astronomy Satellite
  • ISAS – Institute of Space and Aeronautical Science
  • ISO – Infrared Space Observatory
  • ISRU – In-Situ Resource Utilization
  • ISS – International Space Station (Międzynarodowa Stacja Kosmiczna)
  • IUE – International Ultraviolet Explorer
  • IVA – Intravehicular Activity (działalność wewnątrz rozkompresowanego statku kosmicznego)

J

  • JAXA – Japan Aerospace Exploration Agency (Japońska Agencja Eksploracji Przestrzeni Powietrznej)
  • JDEM – Joint Dark Energy Mission
  • JIMO – Jupiter Icy Moons Orbiter
  • JPL – Jet Propulsion Laboratory
  • JWST – James Webb Space Telescope (Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba)

K

  • KBO – Kuiper Belt Object (obiekt Pasa Kuipera)
  • kpc – kiloparsec (kiloparsek)
  • KSC – John F. Kennedy Space Center (Centrum Lotów Kosmicznych imienia Johna F. Kennedy'ego)

L

  • LC – Launch Complex (kompleks startowy)
  • LCDM – inflationary lambda cold dark matter model (inflacyjny model lambda z zimną ciemną materią)
  • LDN – Lynds Dark Nebula, katalog ciemnych mgławic
  • LEO – Low Earth Orbit (niska orbita okołoziemska)
  • LEDA – Lyon-Meudon Extragalactic Database
  • LEP – Large Electron-Positron Collider (Wielki Zderzacz Elektronów i Pozytonów)
  • LGM – Little Green Man (Mały Zielony Ludzik)
  • LHC – Large Hadron Collider (Wielki Zderzacz Hadronów)
  • LIGO – Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory (Laserowe Obserwatorium Interferometryczne Fal Grawitacyjnych)
  • LISA – Laser Interferometer Space Antenna
  • LM – Lunar Module (moduł księżycowy)
  • LMC – Large Magellanic Cloud (Wielki Obłok Magellana)
  • LOFAR – Low Frequency Array
  • LP – Lunar Prospector
  • LY – Light Year (rok świetlny)

M

  • M – numer obiektu w katalogu Messiera
  • m – magnitudo
  • MACHO – Massive Compact Halo Object (masywne, zwarte obiekty z halo)
  • mag. – magnitudo (wielkość gwiazdowa)
  • MER-A – Mars Exploration Rover A (Spirit)
  • MER-B – Mars Exploration Rover B (Opportunity)
  • MERLIN – Multi-Element Radio Linked Interferometer Network
  • MKS – Mieżdunarodnaja Kosmiczeskaja Stancyja (ros. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna)
  • ML – Mobile Launcher (Ruchoma Wyrzutnia)
  • MLP – Mobile Launcher Platform (Ruchoma Platforma Startowa)
  • Mpc – Megaparsec
  • MRO – Magdalena Ridge Observatory Interferometer
  • MRO – Mars Reconnaissance Orbiter

N

  • NACA – National Advisory Committee for Aeronautics
  • NASA – National Aeronautics and Space Administration (Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej)
  • NASDA – National Space Development Agency
  • NEA – Near Earth Asteroid
  • NEAR – Near Earth Asteroid Rendezvous
  • NEO – Near Earth Objects (Obiekty Bliskie Ziemi)
  • NGC – New General Catalogue (of Nebulae and Star Clusters)
  • NGST – New Generation Space Telescope (Teleskop Kosmiczny Nowej Generacji)
  • NORAD – North American Aerospace Defense Command
  • NOT – Nordic Optical Telescope
  • NTR – Nuclear Thermal Rocket (rakieta z czynnikiem roboczym podgrzewanym reaktorem jądrowym)
  • NTT – New Technology Telescope

O

  • OAO – Orbiting Astronomical Observatories (Orbitalne Obserwatoria Astronomiczne)
  • OCl – Open Cluster (gromada otwarta)
  • OGLE – The Optical Gravitational Lensing Experiment (Eksperyment Soczewkowania Grawitacyjnego)
  • OPF – Orbiter Processing Facility
  • OSIRIS-REx – Origins Spectral Interpretation Resource Identification Security Regolith Explorer
  • OTW – Ogólna Teoria Względności
  • OV – Orbiter Vehicle (orbiter)
  • OWL – Overwhelmingly Large Telescope (Przeogromnie Duży Teleskop)

P

  • pc – parsec (parsek)
  • PaST – Primeval Structure Telescope (Teleskop Struktur Pierwotnych)
  • PGC – Principal Galaxies Catalogue
  • PS – parsek
  • PSR – pulsar
  • PTA – Polskie Towarzystwo Astronomiczne
  • PTMA – Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii

Q

  • QSO – quasi-stellar object (kwazar)
  • QSR – quasi-stellar radio source (kwazar)

R

  • R.A. – Right Ascension (rektascensja)
  • RAS – Royal Astronomical Society (Królewskie Towarzystwo Astronomiczne)
  • RCW – Rodgers, Campbell, Whiteoak, katalog emisji H-alfa
  • RMS – Remote Manipulator System (zdalny manipulator wahadłowca amerykańskiego)
  • RN – Rakieta Nośna
  • ROSAT – Röntgensatellit (satelita rentgenowski)
  • RRAT – Rotating Radio Transient (Nieregularne Radioźródło)
  • RSS – Rotating Service Structure (Obrotowa Struktura Obsługi)

S

  • SALT – Southern African Large Telescope (Wielki Teleskop Południowoafrykański)
  • SAO – Smithsonian Astrophysical Observatory, część Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics
    • SAO – Smithsonian Astrophysical Observatory Star Catalog (katalog gwiazd)
  • SDSS – Sloan Digital Sky Survey
  • SETI – Search for Extraterrestial Intelligence (Poszukiwania pozaziemskiej inteligencji)
  • SEVA – Standing EVA (działalność na zewnątrz statku kosmicznego – niepełne wyjście)
  • SIMBAD – the Set of Identifications, Measurements, and Bibliography for Astronomical Data (baza danych obiektów astronomicznych)
  • SKA – Square Kilometre Array
  • SLC – Space Launch Complex (kompleks startowy – armia amerykańska)
  • SMC – Small Magellanic Cloud (Mały Obłok Magellana)
  • SN – supernowa
  • SOHO – Solar and Heliospheric Observatory
  • SRB – Solid Rocket Booster (rakieta dodatkowa na paliwo stałe)
  • SRM – Solid Rocket Motor (silnik rakietowy na paliwo stałe)
  • SSME – Space Shuttle Main Engines (główne silniki promu kosmicznego)
  • SST – Spitzer Space Telescope (Kosmiczny Teleskop Spitzera)
  • SSTO – Single Stage To Orbit (rakieta jednostopniowa)
  • STS – Space Transportation System (System Transportu Kosmicznego)
  • STScI – Space Telescope Science Institute (Instytut Naukowy Teleskopu Kosmicznego)
  • STW – Szczególna Teoria Względności

T

  • TLE – Two Line Elements (elementy dwuliniowe – dane orbitalne dla programów)
  • TNO – Trans-Neptunian Objects (obiekty transneptunowe)
  • TRACE – Transition Region and Coronal Explorer

U

  • UAI – Union Astronomique Internationale (Międzynarodowa Unia Astronomiczna)
  • UFO – Unidentified Flying Object (Niezidentyfikowany Obiekt Latający)
  • UGC – Uppsala General Catalogue of Galaxies
  • UKSC – United Kingdom SALT Consortium
  • US – Układ Słoneczny

V

  • VAB – Vehicle (dawniej – Vertical) Assembly Building (Budynek Montażu Pojazdów)
  • VASIMR – Variable Specific Impulse Magnetoplasma Rocket
  • VISTA – Visible & Infrared Survey Telescope for Astronomy
  • VLA – Very Large Array (Bardzo Duży Układ)
  • VLBI – Very Long Baseline Interferometry (Interferometria wielkobazowa)
  • VLT – Very Large Telescope (Bardzo Duży Teleskop)
  • VLTI – Very Large Telescope Interferometer

W

  • WCP – Wielka Czerwona Plama
  • WHT – William Herschel Telescope
  • WIMP – Weakly Interacting Massive Particle (słabo oddziałująca cząstka o dużej masie)
  • WISE – Wide-field Infrared Survey Explorer – teleskop kosmiczny pracujący w zakresie podczerwieni
  • WMAP – Wilkinson Microwave Anisotropy Probe
  • WNC – Winnecke Catalogue of Double Stars
  • WW – Wielki Wybuch

X

  • XMM – X-ray Multi Mirror Telescope Newton (XMM-Newton)

Z

  • ZHR – Zenithal Hourly Rate (liczba zenitalnych spadków na godzinę)
  • ZAMS – Zero Age Main Sequence (gwiazda ciągu głównego wieku zerowego)

Zobacz też