Przygody wojenne

Przygody wojenne. Powieść dla dzieci. – przygodowa powieść wojenna dla dzieci i młodzieży Władysława Umińskiego z 1919 roku. Powieść opowiada o tytułowych przygodach kilkorga dzieci z polskiej wsi podczas I wojny światowej.

Historia wydań

Powieść miała tylko jedno wydanie; wydało ją wydawnicwo Gebethner i Wolff w 1919 roku^[1]. W 1920 powieść przedrukowano w czasopiśmie polonijnym „Polak w Brazylii”^[2].

Fabuła

Osią fabuły są tytułowe przygody wojenne; a bohaterami są dzieci, które uciekają z zaatakowanej wsi. Przeżywają liczne przygody, nieraz traumatyczne: uciekają spod ostrzału, chowają się w piwnicach i okopach, są niesprawiedliwie oskarżone o kradzież i szpiegostwo, bite rózgami, a nawet ranne trafiają do szpitala polowego. Bardziej pozytywne przygody to podróż samolotem wojskowym. Po wojnie jeden z głównych bohaterów, Kubuś, wraca do swojej wioski, gdzie pomaga ojcu, który stracił rękę na wojnie, w organizowaniu gospodarstwa^[3].

Analiza

Krystyna Kuliczkowska zauważyła, że była to jedna z dwóch wojennych powieści Umińskiego (drugą jest Krwawa Dola)^[4].

Odbiór

Według Kuliczkowskiej powieści wojenne Umińskiego „zostały surowo ocenione przez krytykę”^[4]. Jednak Krzysztof Ziomek w 2023 stwierdził, że powieść ta „oprócz funkcji dydaktycznych w zakresie historii narodowej zawierała również istotne walory wychowawcze”^[2].

Powieść zrecenzowała Aniela Szycówna w „Przeglądzie Pedagogicznym” w 1918 roku. Szycówna skrytykowała książkę, pisząc, że o ile przedstawia ona „ciekawe przygody” i „okropności wojny”, nie zawiera informacji o przyczynach i znaczeniu tego konfliktu, w tym o odzyskaniu niepodległości przez Polskę, przez co posiada niewielką wartość edukacyjną^[3][4].

Przypisy