Pochrzyn chiński

Pochrzyn chiński
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

pochrzynowce

Rodzina

pochrzynowate

Rodzaj

pochrzyn

Gatunek

pochrzyn chiński

Nazwa systematyczna
Dioscorea polystachya Turcz.
Bull. Soc. Imp. Naturalistes Moscou 10(7):158. 1837
Synonimy
  • Dioscorea batatas Decne..
  • Dioscorea decaisneana Carrière
  • Dioscorea opposita auct.[3]
Multimedia w Wikimedia Commons
Bulwa

Pochrzyn chiński, jams chiński, chiński ziemniak (Dioscorea polystachya Turcz.) – gatunek rośliny z rodziny pochrzynowatych (Dioscoreaceae). Pochodzi z Azji Wschodniej (Chiny, Japonia, Korea), rozprzestrzenił się też w innych regionach o klimacie tropikalnym[3].

Morfologia

Łodyga
Pnącze o pędach owijających się wokół podpór i osiągających długość do 8 m.
Liście
Sercowate, ciemnozielone.
Kwiaty
Kwiaty dwupienne, drobne, o zapachu cynamonowym. Mają żółtawy kolor i składają się z 6-działkowego (po 3 w 2 okółkach) okwiatu o działkach zrośniętych u nasady. Kwiaty żeńskie 1-słupkowe i rzadko wyrastające na gałązkach, męskie 6-pręcikowe zebrane w groniaste kwiatostany.
Owoc
3-skrzydlata torebka zawierająca uskrzydlone nasiona.
Kłącze[4]
Kłącze ma postać niemal walcowatych kawałków, niekiedy spłaszczonych, długości około 15–30 cm i grubości 1,5–6 cm. Zewnętrzna powierzchnia jest żółtawobiała lub jasnożółta, podłużnie bruzdowana i pomarszczona. Wykazuje obecność blizn po korzeniach w postaci szczelin i widoczne niekiedy plamki brunatnawego korka. Kłącze jest ciężkie, konsystencja twarda o budowie zwartej.

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Surowiec zielarski[4]
Kłącze pochrzynu chińskiego (Dioscoreae oppositifoliae rhizoma) – wysuszone, całe lub połamane kłącze, pozbawione kory zewnętrznej i włóknistych korzeni, zebrane zimą po uschnięciu łodygi i liści.

Roślina uprawna

Jadalne bulwy i owoce, uprawiana także w Polsce. Wymaga bardzo ciepłych, słonecznych i wilgotnych stanowisk. Bulwy dziko rosnących pochrzynów były spożywane w czasach głodu. Są jadalne po upieczeniu lub ugotowaniu. Z wysuszonych bulw otrzymuje się też mączkę, która jest gorzka w smaku, ale można ją pozbawić gorzkiego smaku przez wypłukanie w wodzie. Jest uprawiany (również w Polsce) jako roślina ozdobna. Ze względu na klimat może być u nas uprawiany jako roślina jednoroczna. W ciągu jednego sezonu wegetacyjnego jego pędy osiągają (w Polsce) długość do 2 m.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-08]  (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-26].
  4. a b Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

Bibliografia

  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • BioLib: 951011
  • EoL: 1120780
  • Flora of China: 240001195
  • Flora of North America: 240001195
  • GBIF: 2754732
  • identyfikator iNaturalist: 119141
  • IPNI: 318443-1
  • ITIS: 810115
  • NCBI: 55575
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-240732
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:318443-1
  • identyfikator Tropicos: 11000612