Oskar Rudolf Dengel

Oskar Rudolf Dengel
Data i miejsce urodzenia

27 grudnia 1899
Waldbüttelbrunn

Data i miejsce śmierci

12 marca 1964
Würzburg

szef cywilnej administracji Warszawy
Okres

od 1 października 1939
do 4 listopada 1939

Przynależność polityczna

NSDAP

Poprzednik

Helmut Otto

Następca

Ludwig Leist

Komisaryczny Prezydent Warszawy
Okres

od 4 listopada 1939
do 5 marca 1940

Zarys planu "Nowego niemieckiego miasta Warszawy“ z 6 lutego 1940

Oskar Rudolf Dengel (ur. 27 grudnia 1899 w Waldbüttelbrunn, zm. 12 marca 1964 w Würzburgu) – niemiecki funkcjonariusz nazistowski, z wykształcenia prawnik, komisaryczny prezydent Warszawy w czasach II wojny światowej.

Życiorys

1 października 1939 został nominowany na zastępcę Helmuta Otto jako szef cywilnej administracji Warszawy[1]. 4 listopada 1939 zastąpił go na stanowisku komisarycznego Prezydenta Warszawy[2].

Odnosił się wrogo do Polaków i szykanował działalność polskich władz miejskich[3]. Do tworzenia okupacyjnej administracji sprowadził grupę zaufanych urzędników z rodzinnego Würzburga. Na jego polecenie Hubert Groß utworzył grupę techników, której zadaniem było stworzenie założeń przyszłej niemieckiej Warszawy. Prawdopodobnie 6 lutego 1940 plan został przedstawiony Generalnemu Gubernatorowi Hansowi Frankowi. Z powodu pominięcia drogi służbowej popadł w niełaskę starosty warszawskiego Ludwiga Leista i zdymisjonowany 5 marca 1940. Podobnie jak jego poprzednik Helmut Otto wywiózł z Warszawy cenne dobra materialne[3]. Według zeznań świadków w powojennym procesie o zbrodnie wojenne znaleziono u niego skrzynie ze skradzionymi dziełami sztuki z pałacu Blanka będącego ówczesną siedzibą niemieckiej administracji.

W późniejszym okresie był członkiem wojskowej administracji w Brukseli, od 5 czerwca 1940 komisarzem w Lille, od 20 czerwca do 25 sierpnia w sztabie 9. Armii i SS-Führer w sztabie SS w Rosji. W 1941 został komisarycznym wiceprezydentem Würzburga. Równocześnie został awansowany na SS-Obersturmbannführera. W drugiej połowie 1944, po postępowaniu dyscyplinarnym został przeniesiony do Aussig an der Elbe w Kraju Sudetów.

4 kwietnia 1947 został zatrzymany przez amerykańskie władze okupacyjne i internowany w obozie w Dachau. 18 czerwca 1947 wydany Polsce. 13 października 1948 skazany w Warszawie na 15 lat więzienia. Po zmniejszeniu kary do 8 lat 7 lipca 1956 przez Sąd Najwyższy, zwolniony 1 sierpnia powrócił do rodzinnego Waldbüttelbrunn[4].

Przypisy

  1. Marek Getter: Zarys organizacji policji niemieckiej w Warszawie i dystrykcie Warszawa w latach 1939—1945. [dostęp 2012-08-29].
  2. Elżbieta Berus: Część I – pierw­sze mie­sią­ce oku­pa­cji. warszawskagazeta.pl, 2012-02-03. [dostęp 2012-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-15)].
  3. a b Krzysztof Dunin-Wąsowicz: Warszawa w latach 1939–1945. Państwowe Wydawnictwo Naukowe: 1984, s. 43. ISBN 83-01-04207-9.
  4. Joachim Lilla: Staatsminister, leitende Verwaltungsbeamte und (NS-)Funktionsträger in Bayern 1918 bis 1945. Bayerische Landesbibliothek Online. [dostęp 2012-08-29]. (niem.).
  • p
  • d
  • e
Prezydenci Warszawy (1792–1863)
Komisarze Warszawy (1863–1915)
Prezydenci Warszawy (1916–1939)
Burmistrz komisaryczny Warszawy
(1939–1944)
Komisaryczni prezydenci Warszawy
(1939–1941)
Prezydenci Warszawy (1944–1950)
Przewodniczący Prezydium Rady
Narodowej Warszawy (1950–1973)
Prezydenci Warszawy (od 1973)

Herb Warszawy

  • kursywa – pełniący funkcję Prezydenta Warszawy
  • VIAF: 302494378
  • GND: 125115881
  • PLWABN: 9810634938505606