Ornitologia

Ornitologia (gr. ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[1]; λογος logos „słowo, dyskusja”^[2]) – dział zoologii zajmujący się ptakami (Aves).

Domeną zainteresowania ornitologów jest przede wszystkim biologia ptaków, ale także ich zwyczaje, trasy przelotów, gniazdowanie, życie społeczne, obserwacja w terenie itp. Obserwowanie ich bytu umożliwia m.in. obrączkowanie ptaków. Ornitologia to także zbiór wiadomości i informacji na tematy związane z ptakami, ich lęgowiskami oraz upierzeniem itp.

Historia ornitologii

Ornitologia należy do najstarszych gałęzi zoologii i już w starożytności ptaki opisywali Arystoteles i Pliniusz. Okres średniowiecza nie był korzystny dla rozwoju nauk ścisłych, w tym i przyrodniczych, i z tego okresu dziejów pozostały mniej lub bardziej udane przeróbki dzieł Arystotelesa i Pliniusza. Dopiero okres odrodzenia przyniósł rozwój nauk przyrodniczych, w tym także ornitologii, uwalniając je stopniowo od starożytnych legend, średniowiecznych przesądów i błędnych obserwacji.

Pierwszym ornitologiem obrączkującym ptaki był duński nauczyciel, ornitolog amator Hans Christian Cornelius Mortensen (1856–1921). Od 1899 używał ponumerowanych aluminiowych obrączek do oznaczenia m.in. 165 szpaków, które złapał w skrzynkach lęgowych^[3]. Pierwszy projekt obrączkowania zrealizowano w Niemczech w 1903 r. pod kierownictwem Johannesa Thienemanna (1863–1938) w Obserwatorium ptaków Rossitten w Prusach Wschodnich na wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Następne tego typu akcje odbyły się na Węgrzech w 1908, w Wielkiej Brytanii w 1909, w Jugosławii w 1910 i w krajach skandynawskich pomiędzy 1911 a 1914^[4].

Polscy ornitolodzy

 Z tym tematem związana jest kategoria: Polscy ornitolodzy.

Do najważniejszych polskich przyrodników opisujących ptaki należą:

• Przemysław Busse
• Tadeusz Chrostowski
• Mateusz Cygański
• Janusz Domaniewski
• Andrzej Dunajewski
• Benedykt Dybowski
• Włodzimierz Dzieduszycki (1825–1899)
• Włodzimierz Dzieduszycki (1885–1971)
• Feliks Paweł Jarocki
• Stanisław Bonifacy Jundziłł
• Andrzej Kruszewicz
• Krzysztof Kluk
• Jan Marchlewski
• Włodzimierz Puchalski
• Władysław Rydzewski
• Gabriel Rzączyński
• Jan Sokołowski
• Tadeusz Stawarczyk
• Władysław Taczanowski
• Ludwik Tomiałojć
• Konstanty Tyzenhauz
• Antoni Waga
• Kazimierz Wodzicki
• Kazimierz Antoni Wodzicki

Zobacz też

Zobacz hasło ornitologia w Wikisłowniku

• ornitofauna
• awifaunistyka
• ornitogamia
• ornitochoria
• rozmieszczenie geograficzne ptaków
• Europejska Unia Obrączkowania Ptaków

Przypisy

Bibliografia

• Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062  (ang.).