Orlando Gibbons

Data i miejsce urodzenia

1583
Cambridge

Pochodzenie

angielskie

Data i miejsce śmierci

5 czerwca 1625
Canterbury

Instrumenty

wirginał, organy

Gatunki

muzyka poważna, muzyka renesansowa

Zawód

kompozytor, wirginalista; organista

Multimedia w Wikimedia Commons

Orlando Gibbons (ur. 1583 w Cambridge^[1]^[2]^[3], zm. 5 czerwca 1625 w Canterbury^[2]^[4]^[5]) – angielski kompozytor, wirginalista i organista epoki renesansu. Należał do grupy kompozytorów zwanej wirginalistami angielskimi, która przyczyniła się do rozpowszechnienia muzyki instrumentalnej w epoce baroku.

Życiorys

Istnieją przypuszczenia, że ochrzczony został 25 grudnia 1583 w Cambridge. Był synem Williama, który od 3 listopada 1567 pełnił w tym mieście funkcję waitsa (miejskiego muzyka, którego zadaniem było m.in. budzenie mieszkańców za pomocą gry na instrumentach) oraz bratem Edwarda (organisty i chórmistrza w King’s College London) i Ellisa Gibbonsów (kompozytora). W lutym 1596 Orlando został przyjęty do chóru King’s College^[3]. 21 marca 1604 mianowany został organistą w Chapel Royal. Po siedmiu latach nauki uzyskał, w 1606, tytuł bakałarza muzyki na Uniwersytecie w Cambridge^[6]^[1].

Zmarł 5 czerwca 1625 w Canterbury podczas uroczystości zaślubin Henrietty Marii Burbon z Karolem I Stuartem, na które zlecono mu napisanie muzyki^[5]^[4]. Został pochowany w tamtejszej katedrze, gdzie z polecenia wdowy po kompozytorze, Elizabeth Gibbons (zm. 30 czerwca 1626), wzniesiono popiersie kompozytora zawierające łacińską inskrypcję sugerującą, iż Gibbons zmarł z powodu epidemii, wg tradycji epidemii ospy (łac. (...) accito ictuque heu Sanguinis Crudo^[7])^[7]^[4]. Prawdziwą przyczyną śmierci muzyka był prawdopodobnie udar mózgu^[8]. Orlando Gibbons miał siedmioro dzieci urodzonych w latach 1607–1623, z których działalność muzyczną podjął jedynie Christopher Gibbons^[7]^[4].

Twórczość

W 1611 wydany został zbiór utworów wirginałowych pt. Parthenia, w którym obok kompozycji Gibbonsa takich jak kończące zbiór Preludium, znalazły się również utwory m.in. Johna Bulla i Williama Byrda. Rok później nakładem Thomasa Snodhama ukazał się w Londynie zbiór pt. The First Set of Madrigals and Mottets of 5 Parts: apt for Viols and Voyces (wbrew pozorom zbiór nie zawierał motetów). Zawierał on jego najsłynniejszy utwór – Silver Swan. Gibbons dedykował swoją pracę Christopherowi Hattonowi, który był prawdopodobnie twórcą tekstów do wybranych madrygałów^[6]^[1].

Gibbons był również autorem kompozycji na instrumenty smyczkowe, przy czym był on pierwszym twórcą, który dedykował swoje utwory na konkretne instrumenty (choć jeszcze w zbiorze z 1612 viole realizowały partie wokalne)^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c red. Grove, Fuller Maitland 1906 ↓, s. 166.
↑ ^a ^b red. Baker, Remy 1907 ↓, s. 308.
↑ ^a ^b red. Stephen 1890 ↓, s. 261.
↑ ^a ^b ^c ^d red. Grove, Fuller Maitland 1906 ↓, s. 167.
↑ ^a ^b red. Stephen 1890 ↓, s. 263.
↑ ^a ^b ^c red. Stephen 1890 ↓, s. 262.
↑ ^a ^b ^c red. Stephen 1890 ↓, s. 264.
↑ red. Stephen 1890 ↓, s. 263-264.

Bibliografia

Grove's dictionary of music and musicians. red. George Grove, John Alexander Fuller Maitland. T. II: F–L. London: Macmillan & Co., 1906. OCLC 407077.
Baker's Biographical Dictionary of Musicians. red. Theodore Baker, Alfred Remy. New York: G. Schirmer, 1919. OCLC 752566.
Dictionary of National Biography. red. Leslie Stephen. T. XXI: Garnett–Gloucester. New York: Macmillan & Co., 1890. OCLC 1067055902.

Linki zewnętrzne

Orlando Gibbons – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Nuty utworów Orlando Gibbonsa dostępne w Choral Public Domain Library

Kontrola autorytatywna (osoba):