Nowy cmentarz żydowski w Żelechowie
nr rej. A-1188 z 28.05.2013 | |||
Widok ogólny cmentarza żydowskiego w Żelechowie | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | |||
Typ cmentarza | wyznaniowy | ||
Wyznanie | judaizm | ||
Stan cmentarza | nieczynny | ||
Powierzchnia cmentarza | 2,26 ha | ||
Data otwarcia | 1802 r. | ||
Położenie na mapie Żelechowa | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego | |||
Położenie na mapie gminy Żelechów | |||
51°48′21″N 21°53′21″E/51,805833 21,889167 | |||
|
Nowy cmentarz żydowski w Żelechowie – znajduje się przy skrzyżowaniu ulic Reymonta i Chłopickiego. Zachowało się tam szacunkowo od 100 do 200 kamieni nagrobnych[1]. Cmentarz ma powierzchnię około 2,26 ha.
Historia
Założony został w 1802 roku, jak wymóg sanitarny władz austriackich[2][3]. Wcześniej Żydzi chowali zmarłych na starym cmentarzu w pobliżu synagogi w centrum miasta co mogło wywołać epidemię. W czasie II wojny światowej na kirkucie odbywały się egzekucje i masowe pochówki, m.in. 28 lutego 1943 roku hitlerowcy zamordowali tam kilkudziesięciu żydowskich rzemieślników pozostawionych w mieście po likwidacji getta. Ostatnich pochówków dokonywano tam jeszcze w kilka lat po wojnie. Były to pogrzeby ciał ekshumowanych z terenu powiatu.
Cmentarz
W pobliżu ulicy Chłopickiego znajdują się głównie granitowe nagrobki z głazów, z napisami, bez płaskorzeźb. Jest to prawdopodobnie najstarsza część cmentarza. W środkowej części cmentarza pozostały tylko resztki wyłamanych płyt nagrobnych. Natomiast w części przy ulicy Reymonta znajduje się kilkanaście macew wykonanych z piaskowca. We wschodnim końcu cmentarza znajduje się także współczesny nagrobek z 1990 roku wystawiony przez rodzinę z Izraela zmarłemu w 1943 roku. Dawniej całość była ogrodzona, obecnie pozostały tylko resztki ogrodzenia. Na cmentarzu znajdował się dom przedpogrzebowy[4].
Przypisy
Bibliografia
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 75.
- Mapa WIG Żelechów Pas 41 Słup 34 Warszawa 1938
Linki zewnętrzne
- Nowy cmentarz żydowski w Żelechowie na portalu Wirtualny Sztetl
- K. Bielawski Cmentarz żydowski w Żelechowie [dostęp 12.01.2008 r.]
- Wszystkie żelechowskie inskrypcje na portalu Wirtualny Cmentarz