Mord na członkach misji Rosyjskiego Czerwonego Krzyża w 1919 roku

Mord na członkach misji Rosyjskiego Czerwonego Krzyża
Państwo

 Polska

Miejsce

Wyliny-Ruś

Data

2 stycznia 1919

Liczba zabitych

4 osoby: Bronisław Wesołowski
Maria Alter
Magdalena Ajwazowa
Ludwik Klocman

Liczba rannych

1 osoba: Leon Alter

Typ ataku

zabójstwo przy użyciu broni palnej

Sprawca

polscy żandarmi

Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia52°48′20″N 22°38′57″E/52,805556 22,649167

Mord na członkach misji Rosyjskiego Czerwonego Krzyża w 1919 roku – zbrodnia dokonana przez polskich żandarmów na misji Rosyjskiego Czerwonego Krzyża 2 stycznia 1919[1] w pobliżu wsi Wyliny-Ruś.

Misja Rosyjskiego Czerwonego Krzyża licząca 5 osób przybyła do Warszawy 20 grudnia 1918, w celu wynegocjowania repatriacji jeńców rosyjskich wziętych do niewoli w czasie I wojny światowej. Misji przewodniczył polski komunista Bronisław Wesołowski. Jej członkowie zostali natychmiast (21 grudnia) aresztowani pod zarzutem szerzenia wywrotowej propagandy i uwięzieni w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, a następnie formalnie wydaleni z kraju. Członków delegacji transportowano pod strażą w kierunku Rosji Radzieckiej: najpierw koleją do Szepietowa, a następnie szosą. Przed linią frontu zostali wywleczeni przez polskich żandarmów do lasu i rozstrzelani. Zginął przewodniczący misji i 3 członków: Maria Alter, pielęgniarka Magdalena Ajwazowa oraz lekarz Ludwik Klocman, natomiast ostatni z członków misji, prawnik Leon Alter[2], udał martwego. Po odejściu zabójców zdołał uciec i przedostać się przez linię frontu aby powiadomić władze radzieckie o morderstwie.

Przy ciałach znaleziono paszporty, świadectwa Czerwonego Krzyża, a także pieniądze, co świadczyło, że motywem zabójstwa nie był rabunek.

W sierpniu 1920 roku w pobliskich Łapach, po przejęciu władzy przez Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski, planowano postawić pomnik pamięci męczenników sprawy robotniczej, który byłby poświęcony ofiarom tego mordu oraz Zbigniewowi Fabierkiewiczowi zamordowanemu w Łapach 6 dni później[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Szcześniak 1989 ↓, s. 50.
  2. ↑ https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Przeglad_Wschodnioeuropejski/Przeglad_Wschodnioeuropejski-r2014-t5-n1/Przeglad_Wschodnioeuropejski-r2014-t5-n1-s45-59/Przeglad_Wschodnioeuropejski-r2014-t5-n1-s45-59.pdf
  3. ↑ Pamięci męczenników sprawy robotniczej, [w:] Goniec Czerwony, nr 6, 13 sierpnia 1920, Białystok, str. 2

Bibliografia

  • NormanN. Davies NormanN., Orzeł biały, czerwona gwiazda, wyd. 2, Kraków: ZNAK, 1998, ISBN 83-7006-741-7, OCLC 40548639 .
  • Stefan Król, Cytadela Warszawska, Warszawa 1978.
  • Mord na członkach delegacji rosyjskiego Czerwonego Krzyża w 1919 r.
  • Sprawa tzw. rosyjskiej delegacji Czerwonego Krzyża w świetle publikacji prasy komunistycznej w Polsce (1918-1919)
  • Andrzej Szcześniak: Wojna polsko-radziecka 1918-1920. Warszawa: 1989.