Marija Matios

Marija Matios
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 grudnia 1959
Roztoki

Zawód, zajęcie

pisarka, poetka

Alma Mater

Czerniowiecki Uniwersytet Państwowy

Odznaczenia
Narodowa Nagroda im. Tarasa Szewczenki (Ukraina)
Order Księżnej Olgi III klasy
Multimedia w Wikimedia Commons

Marija Wasyliwna Matios, ukr. Матіос Марія Василівна (ur. 19 grudnia 1959 w Roztokach, w obwodzie czerniowieckim[1]) – ukraińska pisarka i poetka, posłanka do Rady Najwyższej. Nazywana „wielką damą ukraińskiej literatury”[1].

Życiorys

Marija Matios jest rdzenną Hucułką z Bukowiny, co wpłynęło na jej twórczość, w której wykorzystuje również unikalne doświadczenia własnej rodziny. Pierwsze wiersze opublikowała w wieku 15 lat. Ukończyła filologię na Czerniowieckim Uniwersytecie Państwowym. Była przewodniczącą Związku Pisarzy Obwodu Czerniowieckiego, a także współzałożycielką naukowo-literackiego „Bukowińskiego Żurnalu”. W 1992 debiutowała w czasopiśmie „Kyjiw” opowiadaniem Juriana i Dołhopoł[1].

W 2012 została umieszczona na drugim miejscu listy wyborczej partii UDAR, którą założył Witalij Kłyczko. Uzyskała wówczas mandat posłanki VII kadencji[2]. W 2014 z powodzeniem ubiegała się o reelekcję z ramienia współtworzonego przez UDAR Bloku Petra Poroszenki[3].

Twórczość

Poezja
  • Z trawy i łystia (1982)
  • Wohoń żywyci (1986)
  • Sad neterpinnia (1994)
  • Desiat' dek moroznoji wody (1995)
  • Żinoczyj arkan (2001)
Proza
  • Nacija (2001, wyd. polskie pt. Nacja w przekładzie Anny Korzeniowskiej-Bihun w 2006)
  • Żyttia korotke (2001)
  • Bulwarnyj roman (2003)
  • Sołodka Darusia (2004, wyd. polskie pt. Słodka Darusia w przekładzie Anny Korzeniowskiej-Bihun w 2010)
  • Szczodennyk straczenoji (2005)
  • Mister i misis Ju w krajini ukriw (2006)
  • Nacija. Odkrowennia (2006)
  • Majże nikoły ne nawpaky (2007, wyd. polskie pt. ...i chyba nigdy nie jest inaczej w przekładzie Anny Korzeniowskiej-Bihun w 2019)
  • Moskałycia; Mama Marycia – drużyna Chrystofora Kołumba (2008)
  • Kulinarni figli (2009)
  • Armahedon uże widbuwsia (2011)
  • Czerewyczky Bożoi materi (2013)

Odznaczenia i wyróżnienia

  • 2015 – Order Księżnej Olgi III klasy[4]
  • 2008 – laureatka konkursu „Knyżka roku” (za powieść Moskałycia; Mama Marycia – drużyna Chrystofora Kołumba)
  • 2007 – grand prix i pierwsza nagroda w konkursie „Koronacija słowa” (za powieść Majże nikoły ne nawpaky)
  • 2005 – laureatka Narodowej Nagrody im. Tarasa Szewczenki (za powieść Sołodka Darusia)
  • 2004 – laureatka konkursu „Knyżka roku” (za powieść Sołodka Darusia)[1]

Przypisy

  1. a b c d Матіос Марія. bukvoid.com.ua. [dostęp 2014-11-01]. (ukr.).
  2. Список депутатів нової Верховної Ради. pravda.com.ua, 11 listopada 2011. [dostęp 2014-11-01]. (ukr.).
  3. Serwis CVK – Wybory 2014. [dostęp 2014-11-01]. (ukr.).
  4. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ №27/2015 Про відзначення державними нагородами України з нагоди Дня Соборності України. president.gov.ua, 22 stycznia 2015. [dostęp 2023-02-28]. (ukr.).
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000054593084
  • VIAF: 19604131
  • LCCN: nr2001011291
  • GND: 137650965
  • BnF: 16954352m
  • SUDOC: 184501679
  • NKC: jo2008480298
  • NTA: 345493796
  • Open Library: OL9786544A
  • PLWABN: 9810594536305606
  • NUKAT: n2006056115
  • J9U: 987011289120005171