Krwawnica
 Krwawnica pospolita | |||||
| Systematyka[1][2] | |||||
| Domena | eukarionty | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||||
| Podkrólestwo | |||||
| Nadgromada | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||||
| Klasa | Magnoliopsida | ||||
| Nadrząd | |||||
| Rząd | mirtowce | ||||
| Rodzina | krwawnicowate | ||||
| Rodzaj | krwawnica | ||||
| Nazwa systematyczna | |||||
| Lythrum L. Sp. Pl. 466. 1753 | |||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
| Lythrum salicaria L.[3] | |||||
| |||||
| |||||
| |||||
Krwawnica (Lythrum L.) – rodzaj roślin należący do rodziny krwawnicowatych. Obejmuje 39 gatunków[4] szeroko rozprzestrzenionych na świecie. W Polsce dziko rośnie krwawnica pospolita i wąskolistna. Rośliny z tego rodzaju zasiedlają różnego rodzaju mokradła, łąki, brzegi wód[5]. Krwawnica pospolita jest gatunkiem inwazyjnym powodującym duże szkody w zachodniej części Ameryki Północnej[5]. W nowszych ujęciach systematycznych zalicza się tu rośliny z dawniej wyodrębnianego rodzaju bebłek Peplis[5][4][6].
Rozmieszczenie geograficzne
Przedstawiciele rodzaju są szeroko rozprzestrzenieni na całym świecie. 13 gatunków rośnie w Europie, pozostałe najbardziej zróżnicowane są w Azji i Ameryce Północnej[5]. Brak tych roślin (poza ew. gatunkami introdukowanymi) w południowo-wschodniej i północno-wschodniej części Azji, w południowej Afryce oraz we wschodniej części Ameryki Południowej[4]. W Polsce występują dwa gatunki – krwawnica pospolita L. salicaria i krwawnica wąskolistna L. hyssopifolia, poza tym przejściowo dziczeje (efemerofit) krwawnica sitowata (L. junceum). Informacje o występowaniu w Polsce krwawnicy rózgowatej L. virgatum uznawane są za błędne. W ujęciu włączającym tu rodzaj Peplis florę polską reprezentuje też bebłek błotny Lythrum portula[7].
Morfologia
- Pokrój
- Byliny do 2 m wysokości, rzadziej rośliny jednoroczne, o pędach prosto wzniesionych lub płożących. Łodyga u niektórych gatunków oskrzydlona lub kanciasta[5].
- Liście
- Pojedyncze, zwykle wąskie. Wyrastają skrętolegle, naprzeciwlegle i okółkowo[5].
- Kwiaty
- Wyrastają po 1–2 w kątach liści lub zebrane pojedynczo lub po kilka w gęstych wierzchotkach w kłosokształtnym kwiatostanie[8]. Działki kielicha w liczbie 6, zrosłe w długą rurkę, na szczycie z wąskimi ząbkami. Płatki w liczbie 6, różowe do fioletowych, zwężające się ku nasadzie. Pręcików od 2 do 12, słupek pojedynczy zakończony główkowatym znamieniem[5].
- Owoce
- Torebki cylindryczne lub kulistawe (dawny rodzaj Peplis) rozpadające się na dwie klapy (u gatunków z dawnego rodzaju Peplis pękające nieregularnie), zawierające liczne, drobne nasiona[8][5].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny krwawnicowatych (Lythraceae) z rzędu mirtowców[2][9].
- Wykaz gatunków[4]
- Lythrum acutangulum Lag.
- Lythrum alatum Pursh
- Lythrum album Kunth
- Lythrum americanum Mill.
- Lythrum anatolicum Leblebici & Seçmen
- Lythrum baeticum Gonz.Albo
- Lythrum borysthenicum (M.Bieb. ex Schrank) Litv.
- Lythrum bryantii Brandegee
- Lythrum californicum Torr. & A.Gray
- Lythrum curtissii Fernald
- Lythrum flagellare Shuttlew. ex Chapm.
- Lythrum flexuosum Lag.
- Lythrum gracile Benth.
- Lythrum hyrcanicum (Sosn.) ined.
- Lythrum hyssopifolia L. – krwawnica wąskolistna, k. hyzopolistna
- Lythrum intermedium Fisch. ex Colla
- Lythrum junceum Banks & Sol. – krwawnica sitowata
- Lythrum komarovii Murav.
- Lythrum lineare L.
- Lythrum linifolium Kar. & Kir.
- Lythrum lydiae Sytin
- Lythrum maritimum Kunth
- Lythrum nanum Kar. & Kir.
- Lythrum netofa Vered, Mazar & Gazaix
- Lythrum ovalifolium (A.Gray) Shuttlew. ex Koehne
- Lythrum paradoxum Koehne
- Lythrum portula (L.) D.A.Webb – bebłek błotny
- Lythrum rotundifolium Hochst. ex A.Rich.
- Lythrum salicaria L. – krwawnica pospolita, k. zwyczajna
- Lythrum schelkovnikovii Sosn.
- Lythrum silenoides Boiss. & Noë
- Lythrum theodori Sosn.
- Lythrum thesioides M.Bieb.
- Lythrum thymifolia L.
- Lythrum tribracteatum Salzm. ex Spreng.
- Lythrum virgatum L. – krwawnica rózgowata
- Lythrum volgense D.A.Webb
- Lythrum vulneraria Aiton ex Schrank
- Lythrum wilsonii Hewson
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-22] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
- ↑ a b c d e Lythrum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 150. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
- ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 113, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ a b Władysław Szafer, Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom VIII. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 195.
- ↑ Genus Lythrum L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-10-26].
Identyfikatory zewnętrzne:
