Komisariat Straży Granicznej „Strzepcz”

Komisariat Straży Granicznej „Strzepcz” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy państwowej w latach 1928–1939.

Geneza

W 1921 w Linii stacjonował sztab 2 kompanii 3 batalionu celnego^[4]. Od połowy 1921 jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych^[5]. Zorganizowano komisariat Straży Celnej „Linja”, który wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Kościerzyna”^[1].

W drugiej połowie 1927 przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej^[6]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozkazem nr 2 z 19 kwietnia 1928 w sprawach organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Linja”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej^[3].

 Osobne artykuły: 3 Batalion Celny i komisariat Straży Celnej „Linja”.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 Straż Graniczną^[7]. Rozkazem nr 2 z 19 kwietnia 1928 w sprawie organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Linja” do Inspektoratu Granicznego nr 6 „Kościerzyna” i określił jego strukturę organizacyjną^[3]. Rozkazem nr 12 z 10 stycznia 1930 w sprawie reorganizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski potwierdził organizację komisariatu^[8]. Rozkazem nr 13 z 31 lipca 1939 w sprawach [...] przeniesienia siedzib i zmiany przydziałów jednostek organizacyjnych, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma przeniósł komisariat „Linja” i placówkę II linii do m. Strzepcz^[9].

Służba graniczna

Kierownik Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej mjr Józef Zończyk w rozkazie organizacyjnym nr 2 z 8 czerwca 1928 udokładnił linie rozgraniczenia inspektoratu. Granica północna: kamień graniczny nr 186; granica południowa: kamień graniczny nr 360^[10].

Sąsiednie komisariaty

• komisariat Straży Granicznej „Wejherowo” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Sierakowice” – 1928

Funkcjonariusze komisariatu

Struktura organizacyjna

Organizacja komisariatu w kwietniu 1928, w styczniu 1930^[16] i w 1936:

• komenda – Linja
• placówka Straży Granicznej I linii „Tępcz”^[b]
• placówka Straży Granicznej I linii „Tłuczewo”
• placówka Straży Granicznej I linii „Kętszyno”
• placówka Straży Granicznej I linii „Niepoczołowice”
• placówka Straży Granicznej II linii „Linia”^[c]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927 .
• Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
• Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
• Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918–1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088. 
• Szkic historyczny z działalności Inspektoratu Straży Granicznej „Częstochowa” z lat 1928–1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Rozkazy, materiały dotyczące dyslokacji, organizacji służby, wywiadu wojskowego i przeciwprzemytniczego, budżetu PIOSG → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Ordre de bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.