Karol IV Hiszpański

Ten artykuł od 2010-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Karol IV

Król Hiszpanii
Okres	od 14 grudnia 1788 do 19 marca 1808
Dane biograficzne
Dynastia	Burbonowie
Data i miejsce urodzenia	11 listopada 1748 Portici
Data i miejsce śmierci	20 stycznia 1819 Rzym
Ojciec	Karol III Hiszpański
Matka	Maria Amalia Wettyn
Żona	Maria Luiza Parmeńska
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Karol IV (ur. 11 listopada 1748 w Portici, zm. 20 stycznia 1819 w Rzymie) – król Hiszpanii w latach 1788–1808 z dynastii Burbonów.

Syn króla Hiszpanii, Neapolu i Sycylii Karola III i Marii Amalii, córki elektora saskiego i króla Polski Augusta III Sasa oraz Marii Józefy Habsburżanki (córki cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, króla Czech i Węgier Józefa I Habsburga).

Król Hiszpanii

Karol był królem Hiszpanii od 14 grudnia 1788 do abdykacji 19 marca 1808. Kiedy został królem, sprawy państwowe zostawił swojej żonie – Marii Luizie Parmeńskiej i jej kochankowi Manuelowi Godoyowi. Godoya darzył ogromną przyjaźnią do końca życia. Jedyną poważną inicjatywą Karola było zwrócenie się do Inkwizycji o pomoc w rozprawieniu się z partią reformatorską, która chciała doprowadzić do liberalizacji w Hiszpanii po wybuchu rewolucji we Francji. W innych sprawach Karol zachowywał się biernie, zgadzał się na wszystko, a jego ulubionym zajęciem było polowanie. Głęboko wierzył w boskość i świętość swojej osoby. Uważał, że bardzo ważne jest, aby wszyscy mieli go za potężnego władcę, mimo że de facto Francja traktowała Hiszpanię jako państwo podległe, a krajem tak naprawdę rządziła królowa i jej kochanek. Sytuacja ta odbijała się chociażby w polityce zagranicznej Hiszpanii – jako sojuszniczka Francji uczestniczyła w blokadzie kontynentalnej Anglii, ale z sojuszu wycofała się po bitwie pod Trafalgarem. Kiedy Napoleon Bonaparte pokonał Prusy w 1807, Godoy powrócił do przymierza z Francją, ale Francja już nie traktowała Hiszpanii poważnie. Karol nie miał wpływu na żadną z tych decyzji, a Godoy stał się bardzo niepopularny wśród Hiszpanów.

W 1803 Karol przebył ospę, zaraził nią swoją córkę – Marię Ludwikę. Wysłał potem nadwornego lekarza, Francisca Javiera de Balmis, do kolonii w Nowym Świecie, żeby tam szczepił ludność przeciwko ospie na koszt państwa.

Abdykacja

Kiedy Karolowi powiedziano, że jego syn Ferdynand spiskuje z Napoleonem przeciwko Godoyowi, stanął po stronie faworyta. Kiedy w Aranjuez w 1808 wybuchł bunt, Karol abdykował 19 marca, żeby chronić Godoya, który stał się więźniem. Tron przejął natychmiast Ferdynand, ale został obalony przez Napoleona, który w tym czasie miał w Hiszpanii 100 tysięcy żołnierzy. Karol schronił się we Francji, gdzie stał się więźniem cesarza. Na tronie Hiszpanii zasiadł brat Napoleona Józef Bonaparte. Karol zaakceptował pensję, którą łaskawie dał mu cesarz, i spędził resztę życia razem z żoną i ministrem Godoyem. Zmarł w Rzymie, 20 stycznia 1819, już po obaleniu Bonapartego.

Genealogia

1. córka Filipa (syna Filipa V Hiszpańskiego) i Ludwiki Elżbiety (córki Ludwika XV)
2. żona Jana VI Braganzy
3. druga żona Franciszka I, króla Obojga Sycylii