Józefa Szyrmowa

Józefa Kalasancja Szyrmowa (Szyrmina) z domu Dzierzgowska (ur. 4 lipca 1803 w Kazimierzu, zm. 22 stycznia 1837 w Londynie) – polska działaczka charytatywna na emigracji w Wielkiej Brytanii.

Życiorys

Odebrawczy gruntowne wykształcenie pracowała jako guwernantka w domu Konstantego Czartoryskiego w Tuliłowie. Tam prawdopodobnie poznała Krystyna Lacha Szyrmę, za którego wyszła i przeniosła się do Warszawy^[1].

Po wybuchu powstania listopadowego, w grudniu 1830 roku została jedną z tzw. kwestarek komitetu powołanego do opieki nad żonami i dziećmi powstańców. Przekazała m.in. swój pamiątkowy dukat ślubny na rzecz Związku Dobroczynności Patriotycznej Warszawianek prowadzonego przez Klementynę Hoffmanową. Opiekowała się również rannymi w warszawskich lazaretach^[2].

Po klęsce powstania początkowo pozostała w Warszawie, ale wkrótce, w obawie przez rosyjskimi aresztowaniami, wyjechała we wrześniu 1833 roku do męża, który wcześniej wyemigrował do Wielkiej Brytanii. Wkrótce rozpoczęła pisanie swojego dziennika opisującego m.in. życie towarzyskie polskiej emigracji w tym kraju. Pomagała mężowi w pracy w Literary Association of the Friends of Poland i w jego siedzibie oraz we własnym (jednopokojowym) mieszkaniu organizowała spotkania z okazji rocznic patriotycznych i świąt religijnych^[2].

Wiosną 1835 roku wzięła udział w powołaniu (jako jedyna niebrytyjska członkini) Society of the English Ladies for the Relief of the Polish Refugees jako brytyjskiego odpowiednika Towarzystwa Dobroczynności Dam Polskich w Paryżu. Jego celem była pomoc materialna polistopadowym emigrantom w Anglii^[2].

Książka

• JózefaJ. Szyrmowa JózefaJ., Dziennik z lat emigracji, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2011, ISBN 978-83-7177-842-1 .

Życie prywatne

Józefa była córką Wawrzyńca, niezamożnego właściciela ziemskiego, i Wiktorii z Rycharskich. Miała co najmniej sześcioro rodzeństwa, w tym Eleonorę (1811–?), późniejszą Kostecką, której córka Aleksandra, późniejsza Wierzycka była ciotką Anny Kosteckiej^[3].

W dniu 12 września 1825 roku w Międzyrzecu Podlaskim wyszła za Krystyna Lacha Szyrmę. Po ślubie zamieszkali w Warszawie w wynajętym mieszkaniu przy ul. Senatorskiej. Mieli czworo dzieci: Bożenę Klementynę (1826–1844), Czesławę (1828–?), późniejszą Ignacową Terlecką, oraz dwoje dzieci zmarłych we wczesnym dzieciństwie: Wiesławę (ur. w 1831) i Franka Wentfortha Zbigniewa (ur. w 1836)^[4].

Od 1834 roku Józefa chorowała na przewlekłe choroby układu oddechowego. Po śmierci została pochowana 28 stycznia 1837^[5] roku na Cmentarzu Kensal Green (grób nie zachował się)^[2].

Przypisy

Bibliografia

• KrzysztofK. Marchlewicz KrzysztofK., Szyrmowa (Szyrmina) z Dzierzgowskich Józefa Kalasancja, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 50, Warszawa-Kraków: Instytut Historii PAN, 2015, s. 342–343, ISBN 978-83-63352-38-7 .