Franciszek Jaczewski
 | |||
| |||
| Kraj działania | Polska | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 9 maja 1832 | ||
| Data i miejsce śmierci | 23 lipca 1914 | ||
| Biskup diecezjalny lubelski | |||
| Okres sprawowania | 1890–1914 | ||
| Wyznanie | katolicyzm | ||
| Kościół | |||
| Prezbiterat | 1855 | ||
| Nominacja biskupia | 30 grudnia 1889 | ||
| Sakra biskupia | 18 maja 1890 | ||
| |||
| Data konsekracji | 18 maja 1890 |
|---|---|
| Miejscowość | Petersburg |
| Miejsce | |
| Konsekrator | |
| Współkonsekratorzy | Anton Zerr |
Franciszek Jaczewski herbu Leliwa (ur. 9 maja 1832[1][2][3] w Górkach-Grubakach, zm. 23 lipca 1914[4][5] w Lublinie) – polski duchowny rzymskokatolicki, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie w latach 1867–1870, biskup diecezjalny lubelski w latach 1889–1914.
Życiorys
Wywodził się z rodziny szlacheckiej. Jego bratankami byli społecznik Kazimierz Jaczewski i badacz Syberii Leonard Jaczewski.
W 1850 rozpoczął studia w seminarium duchownym diecezji podlaskiej w Janowie Podlaskim. W 1855 przyjął w Lublinie święcenia kapłańskie. Następnie prowadził pracę duszpasterską w diecezji podlaskiej, a po jej likwidacji w diecezji lubelskiej. Był wikariuszem w Sokołowie Podlaskim, proboszczem w Stoczku Łukowskim. W 1857 został profesorem teologii moralnej i prorektorem seminarium duchownego w Janowie Podlaskim. Po upadku powstania styczniowego przeniósł się do Lublina. Został profesorem i rektorem tamtejszego seminarium duchownego. Jednocześnie pełnił funkcje sędziego konsystorza i kanonika kapituły lubelskiej. W latach 1885–1889 jako wikariusz kapitulny zarządzał diecezją lubelską.
30 grudnia 1889 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji lubelskiej. Sakrę biskupią przyjął 18 maja 1890 w kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Petersburgu. Konsekrował go Aleksander Kazimierz Bereśniewicz, biskup diecezjalny kujawsko-kaliski, w asyście Antona Zerra, biskupa diecezjalnego tyraspolskiego, i Antanasa Baranauskasa, biskupa pomocniczego żmudzkiego[6]. Jako biskup diecezjalny administrował terenami diecezji podlaskiej i lubelskiej.
Występował zdecydowanie przeciwko rusyfikacji, broniąc praw do używania języka polskiego w kościołach, popierając polskie szkolnictwo oraz umacniając ducha narodowego w posłudze duszpasterskiej Kościoła. Po ogłoszeniu w 1905 aktu tolerancyjnego, zezwalającego na odstępstwo od prawosławia, osobiście zaangażował się w pozyskiwanie byłych unitów chełmskich, zmuszonych w 1875 do przejścia na prawosławie, dla katolicyzmu w obrządku łacińskim. Czynił to, objeżdżając osobiście miejscowości zamieszkiwane przez ludność prawosławną[7].
W ostatnich latach życia zwalczał szerzący się na Podlasiu i Lubelszczyźnie ruch mariawicki.
Został pochowany w archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Lublinie. Jest patronem szkoły podstawowej w Górkach-Grubakach.
Przypisy
- ↑ Poczet proboszczów. parafia.stoczeklukowski.pl (arch.). [dostęp 2021-06-03].
- ↑ Lublin: 100. rocznica śmierci bp. Franciszka Jaczewskiego. niedziela.pl, 2014-12-03. [dostęp 2019-07-11].
- ↑ Z. Rostkowski. Życie i działalność ks. bp. Franciszka Jaczewskiego (1832–1914). „Rocznik Teologii Katolickiej”. VIII(2009). s. 134–148. ISSN 1644-8855. [dostęp 2019-07-11].
- ↑ M. Puzewicz. Lubelscy biskupi na Sybirze i w więzieniach. „Niedziela”. 33/2018 (edycja lubelska). s. VI. ISSN 0208-872X. [dostęp 2019-07-11].
- ↑ Nieco zapomniany biskup. lublin.gosc.pl, 2018-11-06. [dostęp 2019-07-11].
- ↑ K.R. Prokop: Sakry i sukcesja święceń biskupich episkopatu Kościoła katolickiego w Polsce w XIX i XX wieku (na tle wcześniejszych okresów dziejowych). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2012, s. 392. ISBN 978-83-7306-593-2.
- ↑ T. Stegner, Cerkiew prawosławna w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX w., [w:] A. Szwarc, P. Wieczorkiewicz (red.), Unifikacja za wszelką cenę. Sprawy polskie w polityce rosyjskiej na przełomie XIX i XX wieku. Studia i materiały, DiG, Warszawa 2002, 83-7181-260-4, s. 148
Bibliografia
- PiotrP. Nitecki PiotrP., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999, HenrykH. Gulbinowicz, Warszawa: „Pax”, 2000, ISBN 83-211-1311-7, OCLC 189782455 .
Linki zewnętrzne
- Franciszek Jaczewski [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-11-16] (ang.).
- p
- d
- e
| Biskupi diecezjalni |
|
|---|---|
| Biskupi pomocniczy |
|
