Dawid Frankfurter

Ten artykuł od 2009-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Dawid Frankfurter
דוד פרנקפורטר
Ilustracja
Dawid Frankfurter w Tel Awiwie, 1945 rok
Data i miejsce urodzenia

9 czerwca 1909
Daruvar

Data i miejsce śmierci

19 lipca 1982
Tel Awiw

Zawód, zajęcie

urzędnik

Multimedia w Wikimedia Commons

Dawid Frankfurter (ur. 9 czerwca 1909 w Daruvarze, zm. 19 lipca 1982 w Tel Awiwie) – żydowski zamachowiec, który przed II wojną światową zabił w Davos niemieckiego narodowego socjalistę Wilhelma Gustloffa.

Życiorys

Dawid Frankfurter, syn rabina Mosze Frankfurtera, urodził się na terenie Austro-Węgier (obecnie Chorwacja). Studiował medycynę w Wiedniu i Lipsku, a od 1933 roku w Bernie w Szwajcarii. Cierpiał na zakażenie szpiku kostnego, które uszkodziło jego system nerwowy; ponadto stan jego psychiki pogorszył zgon matki, z którą był związany[1].

W 1933 roku została powołana III Rzesza niemiecka, której oficjalną ideologią był rasizm. Dawid Frankfurter stał się znany z powodu przeprowadzenia zamachu na wysokiego działacza szwajcarskiego oddziału NSDAP Wilhelma Gustloffa, którego zastrzelił 4 lutego 1936 roku około 20:00 w hotelu w Davos[2], w akcie protestu przeciw demonstrowanemu przez Gustloffa antysemityzmowi i nazizmowi. Nie mogąc dokonać zamierzanego samobójstwa, oddał się następnie w ręce policji. Czyn Frankfurtera wywołał wściekłość niemieckich nazistów, natomiast Szwajcarzy odczuwali w stosunku do niego pewną sympatię, traktując go jako sympatycznego, zbłąkanego młodzieńca, swego rodzaju nowe wcielenie Wilhelma Tella i – ku oburzeniu Niemców – ukrócili działalność ruchu nazistowskiego na swoim terytorium. Sam zabójca w czasie procesu stwierdził, że jego celem nie był sam Gustloff jako osoba, a despotyczny reżim hitlerowski[3]. Wśród Żydów zdania odnośnie mordu były podzielone. Część z nich sympatyzowała z zamachowcem, jednak wielu potępiło morderstwo jako sprzeczne z podstawowymi wartościami żydowskimi.

Frankfurter został skazany przez szwajcarski sąd w Chur na 18 lat więzienia. Po dziewięciu latach, 1 czerwca 1945 roku (po zakończeniu II wojny światowej w Europie) został ułaskawiony i zmuszony do wyjazdu ze Szwajcarii. Osiedlił się w Tel Awiwie, w ówczesnym Brytyjskim Terytorium Mandatowym Palestyny. Pracował w izraelskim Ministerstwie Obrony. W 1950 roku opublikował swoje pamiętniki.

W 1969 roku rząd kantonu Gryzonii cofnął zakaz przyjazdu nałożony na Dawida Frankfurtera. W tym samym roku nakręcony został film o Frankfurterze i Gustloffie pt. Dawid i Goliat.

Nabyty w Bernie rewolwer kal. 6,35 mm – pierwsza broń w życiu, którą posiadał Frankfurter – przechowywana jest obecnie w Muzeum Policji Szwajcarskiej.

Zobacz też

Przypisy

  1. Stephen Halbrook Szwajcaria i naziści. Jak alpejska republika przetrwała w cieniu III Rzeszy, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2015, s. 311.
  2. Syn rabina zamordował przywódcę hitlerowców szwajcarskich. „Orędownik”, s. 1, nr 31 z 7 lutego 1936. 
  3. Halbrook, s. 313–314.
  • ISNI: 000000006676651X
  • VIAF: 37713395
  • LCCN: nr87000743
  • GND: 118836250
  • LIBRIS: bllmv0n088wwnvfb
  • BnF: 15676334x
  • SUDOC: 126185999
  • NTA: 120706563
  • PLWABN: 9810567505605606
  • NUKAT: n2008136109
  • J9U: 987007261489705171