Boeing Crewed Flight Test

Ten artykuł dotyczy trwającego wydarzenia. Informacje w nim zamieszczone mogą się zmienić lub zdezaktualizować wraz z postępem zdarzenia, a początkowe doniesienia mogą być niepewne. Ostatnie zmiany tego artykułu mogą nie odzwierciedlać najbardziej aktualnych informacji.

Boeing Crewed Flight Test

Dane misji
Zaangażowani	ULA, Boeing, NASA
Oznaczenie kodowe	59968
Pojazd
Statek kosmiczny	Starliner Calypso
Masa pojazdu	13 000 kg
Rakieta nośna	Atlas V N22
Załoga
Sunita Williams i Barry Wilmore
Dowódca	Barry Wilmore
Załoga	Barry Wilmore, Sunita Williams
Start
Miejsce startu	CCSFS, SLC-41
Początek misji	5 czerwca 2024, 14:52:14 UTC
Misja ISS
Pobyt na stacji ISS	6 dni (planowane)
Lądowanie
Miejsce lądowania	White Sands Missile Range
Lądowanie	czerwiec 2024 (planowane)
Czas trwania misji	1 dzień, 16 godzin i 50 minut (w trakcie) ~7 dni (planowane)
Multimedia w Wikimedia Commons

Boeing Crew Flight Test (często skracane do Boe CFT) – pierwsza załogowa misja statku kosmicznego Boeing Starliner w ramach amerykańskiego programu NASA Commercial Crew Program. Jest to także trzeci lot orbitalny statku Starliner po dwóch ostatnich bezzałogowych lotach kosmicznych wykonanych w ramach misji Boeing Orbital Flight Test i Boeing Orbital Flight Test 2 w 2019 i 2022 roku^{[1][2][3][4][5]}.

Pierwotnie planowano, że pierwszy załogowy lot testowy odbędzie się w 2017 roku^[6]. Jednak opóźnienia spowodowały, że start misji Boeing Crewed Flight Test miał się odbyć nie wcześniej niż 21 lipca 2023 roku, jednak już w sierpniu 2023 roku Boeing ogłosił, ze względów na problemy z systemem spadochronu cała misja zostanie ponownie przełożona, a jej start odbędzie się nie wcześniej w marcu 2024 roku^[7]. Finalnie misję zaplanowano na 7 maja 2024 roku^[8][9] ale start został przerwany na dwie godziny przed startem^[10][11]. Ostatecznie misja wystartowała 5 czerwca o godzinie 14:52 UTC^[12][13][14]. W ramach misji przetransportowana zostanie dwójka astronautów NASA na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej na około tydzień^[15].

Kapsuła

Boeing Crew Flight Test będzie drugą misją kapsuły statku Starliner o nazwie Calypso, która została po raz pierwszy użyta podczas pierwszej misji Boeing Orbital Flight Test^[16][17]. NASA ogłosiła, że Boeing po wielokrotnych kontrolach jest gotowy do ponownego wykorzystania statku Starliner do misji Boeing Crew Flight Test w sierpniu 2020 roku^[18]. NASA poinformowała również, że do kapsuły Calypso zostaną zamontowane nowe spadochrony i poduszki powietrzne^[18]. Został zmieniony także system dokowania statku Starliner tak, aby móc zmieścić nową osłonę termiczną, której pierwszy lot testowy odbył się w ramach misji Boeing Orbital Flight Test 2^[19].

Załoga

Astronautka Nicole Aunapu Mann początkowo została przydzielona do tej misji, co uczyniłoby ją pierwszą kobietą, która poleciała w pierwszym locie załogowym orbitalnego statku kosmicznego, ale później została przeniesiona do misji SpaceX Crew-5, lecąc jako pierwsza dowódczyni w programie Commercial Crew Program^[20]. W sierpniu 2018 roku astronauta Eric Boe został przydzielony do roli pilota w misji Boeing Crewed Flight Test, jednak ze względów zdrowotnych w dniu 22 stycznia 2019 roku zastąpił go Edward Fincke^[21]. Astronauta Boeinga Chris Ferguson został przydzielony do lotu jako dowódca, ale 7 października 2020 roku zastąpił go astronauta NASA Barry Wilmore^[22].

W dniu 18 kwietnia 2022 roku NASA poinformowała, że nie określiła jeszcze, kto z astronautów przypisanych do lotów Starlinera, w tym Barry Wilmore, Edward Fincke i Sunita Williams poleci podczas tej misji lub podczas pierwszej operacyjnej misji Starliner-1^[23]. 16 czerwca 2022 roku NASA potwierdziła, że misja Boeing Crewed Flight Test będzie dwuosobowym lotem testowym, w którym będą uczestniczyć Barry Wilmore i Sunita Williams, a Edward Fincke został pilotem misji Starliner-1.^[24] Oczekuje się, że Sunita Williams będzie pierwszą kobietą, która weźmie udział w pierwszym orbitalnym locie załogowym statku kosmicznego^[25].

Główna załoga

Pozycja	Astronauta
Dowódca	Barry Wilmore, NASA Trzeci lot kosmiczny
Pilot	Sunita Williams, NASA Trzeci lot kosmiczny

Załoga rezerwowa

Pozycja	Astronauta
Dowódca	Edward Fincke, NASA

Misja

Będzie to trzeci start wariantu rakiety Atlas V N22, który wyniesie statek kosmiczny Starliner z dwuosobową załogą. Starliner zadokuje do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, po czym powróci na Ziemię. Będzie to pierwszy załogowy start zrealizowany przez rakietę Atlas V. Aby móc zabezpieczyć się przed nieprzewidzianymi zdarzeniami związanymi z transportem załogi na Międzynarodową Stację Kosmiczną, NASA może wydłużyć czas dokowania misji Boeing Crewed Flight Test do maksymalnie sześciu miesięcy^[24].

Start misji

Boe CFT pomyślnie wystartował przy pomocy rakiety nośnej Atlas V podczas trzeciej próby startu, która odbyła się 5 czerwca o godzinie 14:52 UTC^[12][13][14]. Misja została wystrzelona z Kompleksu startowego 41 na Przylądku Canaveral, należącego do ULA na terenie Cape Canaveral Space Force Station^[26][27][28]. Boostery rakiety zasilane na paliwo stałe oddzieliły się od Atlasa V dokładnie 2 minuty i 20 sekund po starcie^[29]. Stopień główny rakiety Atlas V kontynuował swoją pracę do 4 minut i 28 sekund po starcie po czym został oddzielony od drugiego stopnia Centaur, który pracował przez 7 minut i 24 sekund. Starliner oddzielił się od Centaura 15 minut po starcie^[30].

Lot i dokowanie

W ciągu kilku godzin po wejściu na orbitę załoga wykonała szereg ręcznych manewrów, w tym skierowanie anteny w stronę satelitów komunikacyjnych TDRSS, czy skierowanie paneli słonecznych w stronę Słońca^[31][32][33]. Chociaż statek kosmiczny Starliner został zaprojektowany do autonomicznego działania, a działania te nie są wymagane w nominalnej misji, testy te wykazały, że załoga może z powodzeniem przejąć wiele funkcji statku kosmicznego w sytuacjach awaryjnych^[31].

Pod koniec 5 czerwca kontrolerzy misji wykryli dwa wycieki helu w różnych częściach układu napędowego statku kosmicznego Starliner. W związku z wyciekami, kontrolerzy misji zdecydowali się na tymczasowe zamknięcie dwóch kolektorów helu, co spowodowało wyłączenie 6 z 28 pędników systemu kontroli reakcji statku kosmicznego Starliner^[34][35]. Wycieki zostały opisane jako niewielkie, a statek kosmiczny nadal posiadał nadmiar helu, aby ukończyć misję, więc ostatecznie wydano zgodę na kontynuowanie misji i podejścia do manewru dokowania z Międzynarodową Stacją Kosmiczną. Kolejny wyciek, który był znacznie mniejszy niż pozostałe, został wykryty po dokowaniu^[36][37].

Gdy statek kosmiczny Starliner zbliżał się do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, pięć silników systemu kontroli reakcji zostało dezaktywowanych podczas lotu. Ostatecznie udało się przywrócić cztery z nich, wykonując na nich serię resetów, podczas których załoga ręcznie utrzymywała statek kosmiczny tuż poza 200-metrową strefą ochronną stacji^[38]. Po sprawdzeniu, że silniki systemu kontroli reakcji działają normalnie, statek kosmiczny Starliner otrzymał pozwolenie na dokowanie do stacji^[39].

Statek kosmiczny Starliner pomyślnie zadokował do modułu Harmony znajdującego się na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej 6 czerwca o godzinie 13:34 czasu wschodniego prawie 27 godzin po wystrzeleniu^[35].

Zobacz też

• Commercial Crew Program
• Dragon 2
• SpaceX DM-2

Przypisy