Apostolo Zeno

Apostolo Zeno
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 grudnia 1668
Wenecja

Pochodzenie

włoskie

Data i miejsce śmierci

11 listopada 1750
Wenecja

Gatunki

muzyka poważna, muzyka baroku

Zawód

librecista

Multimedia w Wikimedia Commons

Apostolo Zeno (ur. 11 grudnia 1668 w Wenecji, zm. 11 listopada 1750 tamże[1][2][3]) – włoski librecista.

Życiorys

Był synem lekarza, otrzymał wykształcenie humanistyczne przy klasztorze somasków w Wenecji[1]. W 1691 roku znalazł się w gronie założycieli Accademia degli Animosi, która stawiała sobie za cel odrodzenie tradycji i pielęgnowanie dobrego smaku[1]. Utrzymywał znajomość i wymieniał korespondencję z czołowymi literatami swojej epoki[1]. W 1710 roku założył ukazujący się w Weronie „Giornale del Letterati d’Italia”[1][2]. Od 1718 roku przebywał w Wiedniu, gdzie otrzymał od cesarza Karola VI tytuł nadwornego poety[1][2]. W 1729 roku, zastąpiony na tym stanowisku przez Pietro Metastasia, wrócił do Wenecji[1][2].

Był autorem 71 librett, w części napisanych wspólnie z Pietro Pariatim[2]. Muzykę do tekstów Zena komponowali m.in. Cherubini, Händel, Hasse, Pergolesi, Nicola Porpora i Alessandro Scarlatti[3]. Przyczynił się do reformy włoskiej opery seria, czyniąc ze śpiewu solowego podstawowy środek wyrazu, redukując wątki poboczne w rodzaju wstawek komicznych i pogłębiając kontrast między arią a stanowiącym główny nośnik akcji dramatycznej recytatywem[3].

Zajmował się także numizmatyką, historią literatury i studiami nad Biblią[1]. Pisał dociekania z dziedziny historii Włoch pt. Rerum Italicarum scriptores, jednak nie zdołał tego projektu ukończyć[1]. Opublikował natomiast komentarze do Biblioteca dell’ eloquenza italiana Giusto Fontaniniego, poprawki i komentarze do Historicis latinis Gerardusa Joannesa Vossiusa oraz biografie włoskich pisarzy i poetów[1]. Zgromadził też bogatą kolekcję monet[2].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 351–352. ISBN 978-83-224-0935-0.
  2. a b c d e f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 4032. ISBN 0-02-865571-0.
  3. a b c Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 971. ISBN 978-83-01-13410-5.

Linki zewnętrzne

  • Apostolo Zeno – dzieła w bibliotece Polona
  • ISNI: 000000010871791X
  • VIAF: 14779941
  • ULAN: 500043736
  • LCCN: n79089444
  • GND: 116980257
  • LIBRIS: ljx03xd44158qls
  • BnF: 11999195p
  • SUDOC: 028086961
  • SBN: CFIV061668
  • NLA: 36274148
  • NKC: mzk2007401303
  • BNE: XX1094423
  • NTA: 073063274
  • BIBSYS: 90844186
  • CiNii: DA13604952
  • Open Library: OL4400512A
  • PLWABN: 9810628257305606
  • NUKAT: n94105049
  • J9U: 987007270122105171
  • PTBNP: 39401
  • CANTIC: a19844098
  • NSK: 000693544
  • CONOR: 63346275
  • ΕΒΕ: 156361
  • LIH: LNB:9jI;=BS
  • RISM: people/98754
  • Britannica: biography/Apostolo-Zeno
  • Treccani: apostolo-zeno
  • БРЭ: 1953787
  • Catalana: 0073248
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 67146