Andrzej Jaraczewski
kapitan marynarki | |
Data i miejsce urodzenia | 8 listopada 1916 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 18 października 1992 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | Marynarka Wojenna (II RP) |
Jednostki | 3 Flotylla Ścigaczy Artyleryjskich |
Stanowiska | dowódca okrętu |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Andrzej Antoni Jaraczewski (ur. 8 listopada 1916 w Warszawie, zm. 18 października 1992 w Wilanowie) – kapitan Marynarki Wojennej RP. Podczas II wojny światowej był między innymi dowódcą polskich ścigaczy walczących na kanale La Manche.
Historia
Urodził się w 1916 roku w rodzinie ziemiańskiej w Wielkopolsce, jako syn Marii (zm. 1954) oraz Hieronima Krzysztofa Jaraczewskich.
Ukończył Gimnazjum Humanistyczne w Warszawie[1]. Od lipca 1935 roku uczył się w Szkole Podchorążych Marynarki Wojennej w Toruniu[1]. Po jej ukończeniu mianowany został podporucznikiem marynarki ze starszeństwem z dniem 1 października 1938 roku i 3. lokatą w korpusie morskim. Od maja do grudnia 1939 roku był oficerem wachtowym na niszczycielu ORP „Burza”, który został ewakuowany w sierpniu przed wybuchem II wojny światowej do Wielkiej Brytanii [1]. 11 lipca 1940 roku został mianowany dowódcą ścigacza S-3 (brytyjskie oznaczenie: MGB 45), który został wcielony do 3 flotylli ścigaczy (późniejsza nazwa: 3 flotylla ścigaczy artyleryjskich), której zadaniem były patrole i zwalczanie niemieckich okrętów w rejonie kanału La Manche[2]. Podczas jego remontu między 18 grudnia 1940 a marcem 1941 roku ppor. Jaraczewski służył na niszczycielu ORP „Garland”[1]. 3 maja 1941 roku awansował na stopień porucznika marynarki[1]. Podczas patrolu 17 czerwca 1941 roku, S-3 został uszkodzony na skale, po czym por. Jaraczewski został ukarany naganą za nadmierną szybkość we mgle[3]. W trakcie remontu, 26 września 1941 roku dowództwo okrętu przejął ppor. mar. Maciej Bocheński[2]. Od 17 września 1941 do stycznia 1941 służył jako oficer broni podwodnej na okręcie podwodnym ORP „Wilk”[1]. W styczniu 1942 roku na kilkanaście dni objął dowództwo ścigacza S-1 (brytyjskie oznaczenie: MGB 48), należącego również do 3 flotylli ścigaczy artyleryjskich[1]. od 12 stycznia do września 1942 roku por. Jaraczewski był pełniącym obowiązki oficera nawigacyjnego niszczyciela ORP „Błyskawica”, a następnie do czerwca 1943 roku był oficerem nawigacyjnym niszczyciela „Garland”[1]. Od 25 kwietnia 1944 roku był oficerem nawigacyjnym na niszczycielu eskortowym ORP „Krakowiak”[4]. Por. Jaraczewski 30 lipca 1944 roku objął dowodzenie ścigacza torpedowego S-7 wchodzącego w skład 8 Flotylli Kutrów Torpedowych, gdzie służył do 15 października 1945 roku. 3 maja 1945 roku awansował na stopień kapitana marynarki[4]. Po kapitulacji Niemiec kpt. Jaraczewski uczestniczył w operacji Pledge, przejmując poddające się niemieckie U-Booty. Przyjął w imieniu władz polskich pierwszą kapitulację niemieckiego U-boota, U-249 (ze strony brytyjskiej zrobił to kmdr ppor. N. B. Weir).
Jeszcze w czasie wojny, w 1944 roku ożenił się z córką marszałka Józefa Piłsudskiego por. Jadwigą Piłsudską, która była pilotem rozprowadzającym samoloty w brytyjskich Królewskich Siłach Powietrznych. Od 1946 do kwietnia 1949 roku był w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia[4]. Po wojnie został w Anglii na emigracji, gdzie m.in. prowadził z żoną firmę zajmującą się elementami dekoracyjnymi, głównie z kutego żelaza[4]. Jako marynarz w stanie spoczynku wziął udział w obchodach srebrnego jubileuszu królowej Elżbiety II w 1977 roku płynąc wraz z żoną na pokładzie ścigacza S-3 przebudowanego na jacht motorowy w czasie parady Thames River Pageant po Tamizie. W 1990 roku powrócił z emigracji do Polski i osiadł w Warszawie[4].
Z małżeństwa z Jadwigą Piłsudską ma dwoje dzieci: Krzysztofa oraz Joannę.
Zmarł 18 października 1992 roku w Wilanowie[4]. Pochowany w jednym grobowcu wraz ze szwagierką Wandą oraz teściową Aleksandrą Piłsudską na Cmentarzu Powązkowskim (grób 6-5-29)[5].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych[4]
- Medal Morski – trzykrotnie[4]
Genealogia
Praprapradziadkowie | Jaraczewski | Jaraczewski | Ignacy Konopnicki | Kacper Pągowski | Falęcki | N.N. | Przyłubski | N.N. | N.N. | N.N. | N.N. | N.N. | N.N. | N.N. | N.N. | N.N. | ||||||||||||||||
Prapradziadkowie | Nikodem Jaraczewski (1777-?) (1787-?) | Wawrzyniec Konopnicki | Falęcki | Przyłubski | N.N. | N.N. | N.N. | N.N. | ||||||||||||||||||||||||
Pradziadkowie | Seweryn Jaraczewski (1823 Tokary–1891 Połaniec) 1.Hortensja Gałczyńska de domo Zielińska (1812-1867) (1836-?) primo voto Bolesław Korycki | Henryk Falęcki | N.N. ∞ | N.N. ∞ | ||||||||||||||||||||||||||||
Antoni Jaraczewski (1869-1939 Warszawa,poch.Powązki) 1.Alicja Leszczyc- Falęcka 2.Helena Zaborska(1883-1958) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Rodzice | z 1 go małżeństwa Hieronim Krzysztof Adam Jaraczewski (1896-1926)poch.Powązki | |||||||||||||||||||||||||||||||
Andrzej Antoni Jaraczewski (1916-1992) |
Bibliografia
- Władysław Kosianowski: Polska Marynarka Wojenna. Od pierwszej do ostatniej salwy w drugiej wojnie światowej. Album pamiątkowy. Rzym: Instytut Literacki, 1947.
- Czesław Ciesielski: Szkolnictwo Marynarki Wojennej w latach II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo MON, Warszawa 1974, wyd. I
- Reprodukcje, czyli hołd polskim marynarzom
- Mariusz Borowiak: Ścigacze Polskiej Marynarki Wojennej w II wojnie światowej. Warszawa: Alma-Press, 2015. ISBN 978-83-7020-611-6.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i Borowiak 2015 ↓, s. 179.
- ↑ a b Marek Twardowski. Polskie ścigacze w II wojnie światowej. „Morze, Statki i Okręty”. Wyd. specjalne 2/2014. XIX (144), s. 7-12, 2014. Magnum-X. ISSN 1426-529X.
- ↑ Borowiak 2015 ↓, s. 186.
- ↑ a b c d e f g h Borowiak 2015 ↓, s. 180.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ALEKSANDRA PIŁSUDSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-10-19] .