2 Szwadron Samochodów Pancernych

2 Szwadron Samochodów Pancernych^[a] (2 szw. sam. panc.^[2]) – pododdział kawalerii Wojska Polskiego II RP.

Historia szwadronu

Szwadron został sformowany w październiku 1925 roku, w garnizonie Warszawa, na bazie Kolumny Szkolnej Samochodów Pancernych 1 Dywizjonu Samochodowego. Pod względem wyszkolenia pododdział podlegał dowódcy 2 Dywizji Kawalerii, pod względem technicznym – dowódcy 1 Dywizjonu Samochodowego, a pod względem administracyjnym dowódcy 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego^[3]. Szwadron stacjonował w koszarach przy ul. Bema 69^[1].

W maju 1926 roku, w czasie zamachu stanu, poszczególne plutony działały samodzielnie, na różnych odcinkach i po obu stronach konfliktu^[1]. 12 maja 1926 roku, w czasie bratobójczej walki poległa załoga dowódcy szwadronu w składzie: rotmistrz Antoni II Szymański, wachmistrz Władysław Woźniak i szwoleżer Władysław Offenberg. Rannych zostało 6 szwoleżerów oraz 4 członków załóg samochodów pancernych spoza szwadronu (st. sierż. Popławski, sierż. Boruta, szer. NN i kierowca cywilny Szrojt)^[4].

W 1928 roku szwadron został usamodzielniony pod względem administracyjnym i podporządkowany bezpośrednio dowódcy 2 DK^[5].

W połowie maja 1930 roku szwadron przestał być samodzielnym pododdziałem i został włączony w skład nowo powstałego 1 Dywizjonu Samochodów Pancernych^[6][7]. Na początku czerwca 1930 roku szwadron wyjechał na trzymiesięczne ćwiczenia letnie do Obozu Ćwiczebnego Leśna koło Baranowicz^[6][8].

Po zakończeniu poligonu szwadron powrócił do Warszawy, a w drugiej połowie września 1930 roku został dyslokowany do garnizonu Brześć i zakwaterowany w koszarach im. gen. Józefa Hallera^[7].

Kadra szwadronu

Dowódcy szwadronu:

• rtm. Antoni II Szymański (X 1925 † 12 V 1926^[9])
• rtm. Józef Trepto (V – VI 1926^[10])
• por. kaw. Edward Karkoz (p.o. do 15 VIII 1926^[11])
• mjr kaw. Józef Taube (VIII 1926^[12] – XI 1928^[13][14] → kwatermistrz 1 pszwol)
• rtm. Władysław Bielobradek (XI 1928^[15][16] – 20 VI 1930^[17] → 1 d.sam. panc.)

Oficerowie młodsi szwadronu:

• por. kaw. Edward Karkoz (od X 1925 i od VIII 1926^[12], był w 1928^[13])
• por. kaw. Ludwik Kocięcki (X 1925^[13][16] – 1930^[18] → 1 d.sam. panc.)
• por. kaw. Leonard Żyrkiewicz (X 1925^[13][16] – 1930^[19] → Dtwo Br. Panc. MSWojsk.)
• por. kaw. Stanisław Gliński (1928^[13])
• por. kaw. Marian Żebrowski (VI^[19] – IX 1930^[18] → 1 d.sam. panc.)

Samochody pancerne szwadronu

• Peerless nr rej. 545 (1925-1928)
• Erhardt M 1917 nr rej. 825 (XI 1925-1928?)
• sześć Peugeotów nr rej. 817, 819, 823, 829, 1114, 1120 (1925-1930)
• Iżorski-Fiat nr rej. 4433 (X 1925-1930)
• Austin Kegresse nr rej. 4993 (1926-1928)
• Ford FT-B nr rej. 5021 (1925-1930?)
• wz. 1928 nr rej. ? (1929-1930)

Barwy

 Osobny artykuł: Barwy broni i służb Wojska Polskiego II RP.

4 sierpnia 1927 roku generał dywizji Daniel Konarzewski, w zastępstwie ministra spraw wojskowych ustalił, że oficerowie liniowi i szeregowi szwadronów samochodów pancernych będą nosić na kołnierzach kurtek i płaszczy proporczyk czarno-pomarańczowy, a na naramiennikach „numer porządkowy”^[20].

24 lutego 1928 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił, że oficerowie i szeregowi szwadronów samochodów pancernych będą nosić na czapkach czarne otoki^[21].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
• EdwardE. Karkoz EdwardE., Sprawozdanie z działalności 2-go Szwadronu Samochodów Pancernych między 10–20 maja 1926 roku, 701/4/8 Sprawozdanie z działalności 2. Dywizji Kawalerii podczas przewrotu majowego, Warszawa: Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1926 [dostęp 2019-07-31] .
• Janusz Magnuski: Samochody pancerne Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1993. ISBN 83-86028-00-9.
• Rajmund Szubański: 4 Batalion Pancerny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1996, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-87103-04-7.
• Przewrót wojskowy w Polsce w 1926 r. Wybór dokumentów, zakończenie, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (90), Warszawa 1979