Łupek ilasty

Ten artykuł od 2012-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Łupek ilasty (dawniej Iłołupek) – skała osadowa bardzo drobnoziarnista, o wyraźnej kierunkowości, często laminowana lub warstwowana. Składa się z bardzo drobnych ziaren kwarcu i minerałów ilastych, głównie kaolinitu. Powstaje w wyniku kompakcji i diagenezy iłowców (iłu). Barwa: szara, niebieskoszara, zielonkawoszara, białoszara, żółtawa, żółtobrązowa, czerwona do czarnej, w zależności od różnych domieszek. Charakteryzuje się oddzielnością międzywarstwową lub złupkowaniem.

W trakcie procesów metamorficznych w warunkach metamorfizmu regionalnego powstają z niego łupki serycytowe lub łupki łyszczykowe, a w warunkach metamorfizmu kontaktowego – łupki plamiste, łupki gruzełkowe lub hornfelsy.

Występowanie

Łupki ilaste różnego wieku w Polsce występują w Karpatach fliszowych, w Tatrach, w zagłębiu górnośląskim, w Sudetach, na obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich oraz w głębokim podłożu Niżu Polskiego.

Zastosowanie

Łupki ilaste mają zastosowanie w produkcji lekkich bloków budowlanych, papy bitumicznej, środków izolacyjnych i do budowy ulepszonych nawierzchni drogowych.

W przypadku dużej zawartości substancji bitumicznych mogą być przerabiane na produkty naftowe. Jego odmianą jest łupek bitumiczny zawierający bituminy.