Welriekende nachtorchis

Welriekende nachtorchis
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten) Clade: Bedektzadigen Clade: Eenzaadlobbigen Orde: Asparagales Familie: Orchidaceae (Orchideeënfamilie) Geslacht: Platanthera (nachtorchis)
Soort
Platanthera bifolia (L.) Rich. (1817) Basioniem Orchis bifolia L. (1753)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Welriekende nachtorchis op Wikispecies
Portaal    Biologie

De welriekende nachtorchis (Platanthera bifolia) is een orchidee. Ze komt voor in Europa en Azië, vooral in open bos en schrale hooilanden. De soort wordt in België beschermd en staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeer sterk afgenomen en zeldzaam. In Nederland is de plant vanaf 1 januari 2017 niet meer wettelijk beschermd.

Etymologie

De soortaanduiding bifolia heeft de plant te danken aan het feit dat er meestal maar twee wortelbladeren aan de voet van de plant staan. De Nederlandstalige naam welriekende nachtorchis is aan de plant gegeven omdat de bloemen in de avond en 's nachts geuren, maar vooral 's avonds welriekend zijn.

Kenmerken

De plant wordt 20-50 cm hoog en bloeit van eind mei in het zuiden van Nederland tot begin juli in het noorden. De spoor van de bloem bevat nectar, waar nachtvlinders met een lange tong op af komen. De bladeren zijn lancetvormig, eirond en iets gegolfd. De bloemstengel is kantig met enkele schubachtige bladeren. De plant heeft twee knollen, een oude en een jonge voor de opslag van reservevoedsel.

Ecologie

De plant groeit onder voedselarme omstandigheden in vochtige heischrale graslanden, blauwgraslanden, duinvalleien, oudere trilvenen en veenmosrietlanden.^[1]

Plantengemeenschap

Welriekende nachtorchis is een kensoort voor het verbond van heischrale graslanden (Violion caninae).

Verspreiding in Nederland

De plant komt zowel aan de kust als in het binnenland voor en is op de Waddeneilanden, in de Noord-Hollandse duinen en omgeving Amsterdam, in Noordwest-Overijssel, in Drenthe, in Overijssel (Salland en Twente), in Zuidoost-Brabant en in Zuid-Limburg te vinden.

• 
  Welriekende nachtorchis (A)
• 
  Planten
• 
  Bloeiwijze
• 
  Bloemen met sporen

Synoniemen

• basioniem: Orchis bifolia L. (1753)^[2]
  • Lysias bifolia (L.) Salisb. (1812)
  • Habenaria bifolia (L.) R.Br. (1813)
  • Platanthera bifolia (L.) Rich. (1817)
  • Sieberia bifolia (L.) Spreng. (1817)
  • Satyrium bifolium (L.) Wahlenb. (1826)
  • Gymnadenia bifolia (L.) G.Mey. (1836)
  • Orchis alba Lam. (1795), nom. superfl.
  • Conopsidium stenantherum Wallr. (1840), nom. superfl.
  • Orchis stenanthera E.H.L.Krause (1905), nom. superfl.

Externe links

• Verspreiding in Nederland FLORON
• Welriekende nachtorchis (Platanthera bifolia) op SoortenBank.nl (gearchiveerd) (gebaseerd op de Heukels²³, dit is de voorlaatste uitgave)
• Nederlands Soortenregister: Welriekende nachtorchis^{[dode link]}
• Welriekende nachtorchis op Wilde planten
• (en) Beschrijving met foto's
• (fr) Tele Botanica