Spoorhaven

Een spoorhaven, spoorweghaven of spoordok is een haven met een eigen spoorweg, die via een spooraansluiting is aangesloten aan het landelijke spoorwegnet. Een spoorhaven is speciaal ingericht voor de overslag van goederen van spoorverkeer naar scheepvaart en andersom, en/of voor het overstappen van personen tussen deze vervoerwijzen.

Er zijn drie typen spoorweghavens:[1]

  • Een haven die is ingericht voor het overstappen van passagiers van een trein op een veerboot of andersom.
  • Een haven die is ingericht voor het overslaan van goederen van schepen op treinen en andersom.
  • Een haven met een aanlegbrug om spoorvoertuigen van en op een spoorpont te laten rijden.

Lijst van spoorhavens

Bewerk Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.
Plaatsnaam Naam haven Functie Opmerkingen
Nederland Amsterdam Spoorweghaven Gegraven tussen 1873 en 1879. De Spoorweghaven is later deels gedempt
Nederland Berkel en Rodenrijs Spoorhaven
Nederland Boskoop Spoorhaven
Nederland Breskens Veerhaven Overstap voor reizigers Aansluiting op de veerdienst Breskens-Vlissingen
Nederland Delft Spoorhaven
Nederland Delfzijl Eemshaven Overstap voor reizigers en overslag van goederen
Nederland Den Helder Spoorweghaven Overslag van goederen Koninklijke Marine In 2001 voor het laatst per trein bereikt. In gebruik als jachthaven.
Nederland Dordrecht Spoorweghaven
Nederland Enkhuizen Spoorhaven Overstap voor reizigers Aansluiting op de veerdienst Enkhuizen - Stavoren. Van 1899 tot en met 1936 voer hier een spoorpont
Nederland Groningen Spoordok/spoorweghaven Overslag van goederen Aangelegd rond 1866, gedempt in 1927.
Nederland Haarlem Spoorweghaven Overslag van goederen Gedempt in de jaren 50 van de 20e eeuw[2]
Nederland Harlingen Overstap voor reizigers Aansluiting op de veerdiensten tussen station Harlingen Haven en de eilanden Vlieland en Terschelling
Nederland Hoek van Holland Hoek van Holland Haven Overstap voor reizigers Tot 2017 aansluiting op het spoornet. Vanaf 2019 op het metronet van Rotterdam.
Nederland Leiden[3] Spoorweghaven
Nederland Rotterdam Spoorweghaven De Spoorweghaven is gegraven tussen 1873 en 1879 en is sinds 13 januari 2003 in gebruik als jachthaven[4]
Nederland Roosendaal Spoorhaven
Nederland Stavoren Spoorhaven Overstap voor reizigers Aansluiting op de veerdienst Enkhuizen - Stavoren. Van 1899 tot en met 1936 voer hier een spoorpont
Nederland Veendam Spoorweghaven
Nederland Vlaardingen Spoorhaven Overslag van goederen Omstreeks 1890 gegraven, na enkele decennia in gebruik genomen als zwembad; in 1955 gedempt[5]
Nederland Vlissingen Buitenhaven Overstap voor reizigers Aansluiting op de veerdienst Breskens-Vlissingen
Denemarken Rødbyhavn Aanlegbrug voor treinveer Deense spoorhaven voor de voormalige internationale treinveerdienst tussen Duitsland en Denemarken[6]
Duitsland Puttgarden Aanlegbrug voor treinveer Duitse spoorhaven voor de voormalige internationale treinveerdienst tussen Duitsland en Denemarken[6]
Frankrijk Honfleur[7] Franse spoorhaven

Zie ook

Referenties
  1. Woordenlijst: spoorweghaven. Vereniging De Binnenvaart. Geraadpleegd op 16 juli 2021.
  2. Cultuurhistorie bestemmingsplangebied Pijlslaan (pdf) bladzijde 6. Gemeente Haarlem. Gearchiveerd op 28 juni 2021. Geraadpleegd op 28 juni 2021.
  3. Kirsten Schuil, Op expeditie in een wild stukje Leiden. Natuuronderzoek van het Spoorweghavenpad. Geraadpleegd op 18 augustus 2021. "Het onderzoeksgebied omvat de groenstrook tussen de spoorlijn Leiden – Utrecht, de sloot en kade langs de Potgieterlaan en de wilde tuin van de twee woonboten. Dit gebied diende van 1878 tot 1920 als spoorweghaven, waarna het zijn functie verloor."
  4. René Hoeflaak, Rotterdam: Spoorweghaven. https://renehoeflaak.com (17 augustus 2012). Geraadpleegd op 18 augustus 2021.
  5. Wil van der Velden-Van Hees, 1981 Kroniek van Vlaardingen 1930 - Wil van der Velden-van Hees.pdf Kroniek van Vlaardingen[dode link] (pdf) bladzijde 10. Historische Vereniging Vlaardingen. Geraadpleegd op 18 augustus 2021. "Het nieuwe bad werd naast het oude geplaatst in de Spoorhaven"
  6. a b Paul van den Bogaard, DB en DSB schrappen spoorpont: het einde van een tijdperk. SpoorPro.nl. Geraadpleegd op 21 juli 2016. "De veerpont tussen Duitsland en Denemarken neemt op 15 december voor de laatste keer een trein mee. … Ondanks de langere route, die onder meer via Flensburg en over de Grote Beltbrug voert, duurt de totale reis [voortaan zonder treinveer] ongeveer een kwartier korter."
  7. Johan Barthold Jongkind, Spoorweghaven te Honfleur (Ets). Rijksmuseum (1866). Geraadpleegd op 18 augustus 2021. "Een kade waarover rails lopen en waaraan links en rechts schepen liggen. Mannen zijn bezig met laden en lossen. Op de achtergrond een rokende toren en wat bebouwing in een heuvelachtig landschap."