George Cukor

George Cukor
(1973) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	George Dewey Cukor
Jaiotza	New York, 1899ko uztailaren 7a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	Los Angeles, 1983ko urtarrilaren 24a (83 urte)
Hobiratze lekua	Forest Lawn Memorial Park
Heriotza modua	: bihotz-gutxiegitasuna
Hezkuntza
Heziketa	DeWitt Clinton High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	film-zuzendaria, zinema ekoizlea, antzerki zuzendaria eta errealizadorea
Jasotako sariak	ikusi Primetime Emmy Sariak Directors Guild of America Award Zuzendari onenaren Oscar Saria  (1963) : My Fair Lady Golden Plate Award  (1970) Primetime Emmy Award for Outstanding Directing for a Limited Series, Movie, or Dramatic Special  (1975) : Love Among the Ruins (en) Izarra Hollywoodeko Ospearen pasealekuan
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Lehen Mundu Gerra

George Dewey Cukor (Manhattan, New York, 1899ko uztailaren 7a - Los Angeles, 1983ko urtarrilaren 24a) Ameriketako Estatu Batuetako zinema zuzendaria izan zen, hungariar judua jatorriz.^[1]

Antzerkian lan egin ondoren, 1929tik aurrera Hollywood-en aritu zen. Bakarrik zuzendutako lehendabiziko filma 1931ko Tarnished Lady izan zen. Garai hartan Paramount Pictures utzi zuen eta RKO Studios-era joan zen. Hor, arrakasta lortu zuten film andana zuzendu zituen. Gainera, "emakumeen zuzendaria" titulua eskuratu zuen, nahiz eta berak oso gogoko ez izan. Berarekin lan egiten zuten emakumezko zein gizonezko aktoreek maiz irabazten zuten Oscar saria, hala nola James Stewart, Ronald Colman (1947), eta Judy Holliday (1950). Cukor-ek berak zuzendari onenaren Oscar Saria 1964an irabazi zuen My Fair Lady filmarengatik.^[2]

Jacques Bergerac aktore miarriztarrak Cukorrekin lan egin zuen batzuetan.

Bizitza

Etorkin hungariar juduen semea zen. Nerabe zela, institutuan ikasten ari zela, antzerkiaz arduratu zen Cukor, eta hainbat muntaiatan parte hartzen hasi zen aktore gisa.

De Witt Clinton High School-en graduatu ondoren, urtebetez Students Army Training Corp-en sartu zen. Ondoren, Chicagoko antzerki-konpainia batean aurkitu zuen teknikari-lana. Enplegu horrek hiru urtez iraun zuen.

1920an, prestakuntza-aldi hori bukatuta, Cukor bere antzerki-konpainia sortzen ausartu zen Rochesterren (New York). Konpainiak ongi funtzionatu zuen zazpi urtez, eta Broadwayra jauzi egiteko aukera eman zion. Izan ere, 1927an, hogeita zortzi urte zituela, Cukor Broadwayn hasi zen lanean, eta, horri esker, garaiko aktore handiekin harremanetan jarri zen, hala nola Ethel Barrymore eta Jeanne Eagels.

Soinu-zinemaren hasieran, Broadwayko profesionalak kontratatzen hasi zen Hollywood. Horietako bat izan zen Cukor. 1929an, Hollywooderako lanean hasi zen, zinema mututik lanean ari ziren zuzendariekin elkarlanean. Lehen enkargua River of Romance filmean eman zuen, Richard Wallacek Paramount Picturesentzat. Elkarrizketa-zuzendari gisa errepikatu zuen Lewis Milestone zuzendariaren All Quiet on the Western Front ospetsuan.

Ondoren, zuzendari gisa hasi zen. Lehenik, 1930ean, hiru titulutan zuzendarikide gisa, bakarka zuzentzen hasi aurretik. Film hauek izan ziren:

• Grumpy (Cyril Gardner-ekin batera).
• The Virtuous Sin (Louis J. Gasnierrekin batera).
• The Royal Family of Broadway (berriro, Cyril Gardnerekin batera).

Paramount Pictures utzi zuen 1932an, Ernst Lubitschekin batera One Hour with Youfilma zuzendu ondoren. Paramount utzita, David O. Selznickek kontratatu zuen eta RKO-rentzat lanean hasi zen. Ospea iritsi zen orduan, RKOrentzat zuzendu zituen filmek arrakasta izan baitzuten, bai publikotik bai kritikaren aldetik ere. Oso film pertsonala sortu zuen, komedia findua deitu zitzaiona. Emakumeak izaera gogorra, sexista eta ankerra zuen bikotekidearekin. Fintasunarena girotzeari zegokion; izan ere, gehienetan, pertsonaiak klase altu edo goi-mailako profesionalak ziren, eta, beraz, dekoratuak giro fin horren ingurukoak izaten ziren.

Emakumezkoen pertsonaiek Cukorren unibertsoan hartzen zuten protagonismoa da zuzendaria «emakume aktoreen zuzendari» gisa izendatzeko arrazoia, Cukorri apelatibo hori grazia handirik egiten ez bazion ere. Bestalde, bere filmek sariak lortu bazituzten ere, Cukorren lanak, hasieran, ez zuen onarpenik izan. Zuzendari eraginkorra zela onartzen zen, baina maila txikiagokoa, haren filmek emaitza onak lortzeko arrazoia, oro har, obra handien egokitzapenak zirela uste baitzen. Urte horietako filmen artean Camille (La dama de las camelias / Le Roman de Marguerite Gautier) da aipagarria, Greta Garborekin grabatu zuena.

Cukor Gone with the Wind filmaren zuzendaria izateko bidean aritu zen. Izan ere, O. Selznickek 1937an jarri zuen agintean, eta urtebete eman zuen filmaren aurre-ekoizpenean, eta Vivien Leigh eta Olivia de Havilland aktoreekin ere entseatu zuen. Hala ere, Cukorri zenbait gidoi-aldaketa ez zizkioten asko gustatu, eta Clark Gable protagonista maskulinoari deserosoa egiten zitzaion Cukorren homosexualitate irekia, zuzendariak, diskretua izan arren, ez baitzuen inoiz ezkutatu. Bi arrazoi horiek direla eta, O. Selnick enpresariak Cukor alde batera utzi zuen. Hala ere, produkzioan laguntzen jarraitu zuen, Leigh eta Havillandekin entseatzeko kontratatu baitzuten.

Cukorrek, gorabehera hori izan arren, ez zuen arazo handirik izan Hollywooden; izan ere, zuzendariak lagun asko zituen aktoreen, zuzendarien eta teknikarien artean. Bere etxean festa handiak egiten ziren, eta maiz joaten ziren haietara. Familia propiorik ez zuenez, etxe hori Cukorrek laguntzat zituenen argazkiekin apainduta zeukan.

Izan ere, Cukor bere lagunen laguna zen eta bere filmetan parte hartzen zuten teknikariei leial izan zitzaien. Soinu-arduradunak, dekoratzaileak, zuzendari artistikoak, makillatzaileak edo jantzien arduradunak ere Cukorrekin errepikatzen ziren.

Cukorren mendekua, berak ukitzen zuen guztia bezala, fina izan zen: urte horretan bertan, 1939an, gizonezkorik ez zuen film bat estreinatu zuen. Norma Shearer, Joan Crawford, Paulette Goddard eta Rosalind Russell izan ziren protagonistak. Filmeko aktorren artean ez zen gizonezkorik egon.

Nahiz eta emakume aktore askok lan egin zuten Cukorrentzat, haren musa Katharine Hepburn izan zen, ezbairik gabe, eta harekin filmatu zuen bere film arrakastatsuenetako bat: The Philadelphia Story (1940).^[3] Berrogeita hamarreko hamarkadan, Judy Holliday aktore handiak Cukorri eman zizkion bere filmak klasiko bihurtu zituzten interpretazio handiak: Born Yesterday (1950).^[4]

Garai horretan, Cukorrek A Star Is Born (1954) grabatu zuen, eta, une horretatik aurrera, komedia erromantiko bereziak (komedia finak) eta melodrama arrakastatsuak tartekatu zituen.

60ko hamarkadan, Cukor ez zen hain erregularra izaten, ez bere ospea gutxitzen ari zelako, baizik eta ikasketa-sistema pixkanaka murriztearen ondorioz, askotan, ez zuen aurkitzen zuzentzeko balioko zion proiekturik. Garai horretan, My Fair Lady (Audrey Hepburnekin) izango zen azken ekoizpen handia.^[1] 65 urterekin, gero puntualki itzuliko zen proiektu batzuei aurre egiteko, baina ez erregulartasunez. 1981eko Rich and Famous izan zen Cukorrek zuzendutako azken filma.

Cukor 83 urte zituela hil zen; harrigarria bada ere, bere azken nahia Frances Howard Goldwynekin batera lurperatzea izan zen, Samuel Goldwynen alarguna izan zena. Cukorrek testamentuan idatzi zuen bizitza osoa Francesekin maiteminduta egon zela.

Filmografia

Taula honetan ikus daitezke filmaren bi aktore, enpresa ekoizlea eta beste izenburuak beste hizkuntza batera itzuli bada (gaztelania, frantsesa, euskara, katalana edo galiziera):

Urtea	Filma	Antzezleak	Ekoizlea	Hizkuntzak
1930	Grumpy	Cyril Maude, Frances Dade	Paramount Pictures
1930	The Royal Family of Broadway	Ina Claire, Fredric March	Paramount Pictures
1930	The Virtuous Sin	Walter Huston, Kay Francis	Paramount Pictures
1931	Tarnished Lady	Tallulah Bankhead, Clive Brook	Paramount Pictures	gaztelaniaz: Honor mancillado
1931	Girls About Town	Kay Francis, Joel McCrea	Paramount Pictures
1932	One Hour with You	Maurice Chevalier, Jeanette MacDonald	Paramount Pictures	gaztelaniaz: Una hora contigo frantsesez: Une heure près de toi
1932	A Bill of Divorcement	John Barrymore, Billie Burke	RKO Pictures	gaztelaniaz: Doble sacrificio frantsesez: Héritage
1932	The Animal Kingdom	Leslie Howard, Ann Harding	RKO Pictures	gaztelaniaz: El reino animal
1932	What Price Hollywood?	Constance Bennett, Lowell Sherman	RKO Pictures	gaztelaniaz: Hollywood al desnudo katalanez: El preu de Hollywood galizieraz: O prezo de Hollywood
1932	Rockabye	Constance Bennett, Joel McCrea	RKO Pictures	gaztelaniaz: Tentación
1933	Dinner at Eight	Marie Dressler, John Barrymore	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: Cena a las ocho frantsesez: Les Invités de huit heures katalanez: El sopar és a les vuit galizieraz: Cea ás oito
1933	Little Women	Katharine Hepburn, Joan Bennett	RKO Pictures	frantsesez: Les Quatre Filles du docteur March katalanez: Donetes
1933	Our Betters	Constance Bennett, Anita Louise	RKO Pictures	gaztelaniaz: Nuestros superiores frantsesez: Haute Société
1934	Manhattan Melodrama	Clark Gable, William Powell	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: El enemigo público número uno frantsesez: L'Ennemi public n° 1
1935	No More Ladies	Joan Crawford, Robert Montgomery	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: No más mujeres frantsesez: La Femme de sa vie
1935	David Copperfield	Maureen O'Sullivan, Lionel Barrymore	Metro-Goldwyn-Mayer
1935	Sylvia Scarlett	Katharine Hepburn, Cary Grant	RKO Pictures	katalanez: La gran aventura de Sylvia galizieraz: A grande aventura de Silvia
1936	Romeo and Juliet	Leslie Howard, Norma Shearer	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: Romeo y Julieta frantsesez: Roméo et Juliette
1936	Camille	Greta Garbo, Robert Taylor	Metro-Goldwyn-Mayer	frantsesez: Le Roman de Marguerite Gautier
1938	Holiday	Katharine Hepburn, Cary Grant	Columbia Pictures	frantsesez: Vacances
1938	I Met My Love Again	Joan Bennett, Henry Fonda	--	gaztelaniaz: Volvió el amor frantsesez: J'ai retrouvé mes amours
1938	Zaza	Claudette Colbert, Herbert Marshall	Paramount Pictures
1939	The Women	Norma Shearer, Joan Crawford	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: Mujeres frantsesez: Femmes
1939	Gone with the Wind	Clark Gable, Vivien Leigh	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: Lo que el viento se llevó frantsesez: Autant en emporte le vent katalanez: Allò que el vent s'endugué galizieraz: Foise co vento
1940	Susan and God	Joan Crawford, Fredric March	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: Susana y Dios frantsesez: Suzanne et ses idées
1940	The Philadelphia Story	Katharine Hepburn, Cary Grant	Metro-Goldwyn-Mayer	frantsesez: Indiscrétions
1941	A Woman's Face	Joan Crawford, Melvyn Douglas	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: Un rostro de mujer frantsesez: Il était une fois
1941	Two-Faced Woman	Greta Garbo, Melvyn Douglas	Metro-Goldwyn-Mayer	frantsesez: La Femme aux deux visages katalanez: La dona de les dues cares
1942	Her Cardboard Lover	Norma Shearer, Robert Taylor	Metro-Goldwyn-Mayer
1943	Keeper of the Flame	Spencer Tracy, Katharine Hepburn	--	gaztelaniaz: La llama sagrada frantsesez: La Flamme sacrée katalanez: Keeper of the flame
1944	Gaslight	Charles Boyer, Ingrid Bergman	Metro-Goldwyn-Mayer	frantsesez: Hantise
1944	Winged Victory	Jeanne Crain, Edmond O'Brien	20th Century Studios	gaztelaniaz: Cita en los cielos
1947	A Double Life	Ronald Colman, Signe Hasso	Universal Pictures	gaztelaniaz: Doble vida frantsesez: Othello galizieraz: Dobre vida
1947	Desire Me	Greer Garson, Robert Mitchum	Metro-Goldwyn-Mayer	frantsesez: La Femme de l'autre
1949	Adam's Rib	Katharine Hepburn, Spencer Tracy	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: La costilla de Adán frantsesez: Madame porte la culotte
1950	Born Yesterday	Judy Holliday, Broderick Crawford	Columbia Pictures	gaztelaniaz: Nacida ayer frantsesez: Comment l'esprit vient aux femmes katalanez: Nascuda ahir galizieraz: Nacida onte
1950	Edward, My Son	Spencer Tracy, Deborah Kerr	--	gaztelaniaz: Edward, mi hijo frantsesez: Édouard, mon fils
1950	A Life of Her Own	Lana Turner, Ray Milland	--	frantsesez: Ma vie à moi
1951	The Model and the Marriage Broker	Jeanne Crain, Scott Brady	20th Century Studios	gaztelaniaz: The model and the marriage broker frantsesez: Agence Cupidon
1952	Pat and Mike	Katharine Hepburn, Spencer Tracy	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: La impetuosa frantsesez: Mademoiselle Gagne-Tout katalanez: La Pat i en Mike
1952	The Marrying Kind	Judy Holliday, Aldo Ray	--	gaztelaniaz: Chica para matrimonio frantsesez: Je retourne chez maman
1953	The Actress	Spencer Tracy, Jean Simmons	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: La actriz
1954	It Should Happen to You	Judy Holliday, Peter Lawford	Columbia Pictures	gaztelaniaz: La rubia fenómeno frantsesez: Une femme qui s'affiche katalanez: It Should Happen to You!
1954	A Star Is Born	Judy Garland, James Mason	Warner Bros.	gaztelaniaz: A Star is Born frantsesez: Une étoile est née
1956	Lust for Life	Kirk Douglas, Anthony Quinn	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: El loco del pelo rojo frantsesez: La Vie passionnée de Vincent van Gogh katalanez: Van Gogh, la passió de viure
1956	Bhowani Junction	Ava Gardner, Stewart Granger	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: Cruce de destinos frantsesez: La Croisée des destins katalanez: Destins encreuats
1957	Les Girls	Gene Kelly, Kay Kendall	--	gaztelaniaz: Las girls
1957	Wild Is the Wind[5]	Anna Magnani, Anthony Quinn	Paramount Pictures	gaztelaniaz: Viento salvaje frantsesez: Car sauvage est le vent
1958	Hot Spell	Shirley Booth, Anthony Quinn	--	frantsesez: Vague de chaleur
1959	Heller in Pink Tights	Sophia Loren, Anthony Quinn	--	frantsesez: La Diablesse en collant rose katalanez: El pistoler de Cheyenne galizieraz: O pistoleiro de Cheyenne
1960	Let's Make Love	Marilyn Monroe, Yves Montand	20th Century Studios	frantsesez: Le Milliardaire
1960	Song Without End	Dirk Bogarde, Capucine	Columbia Pictures	frantsesez: Le Bal des adieux katalanez: Cançó immortal
1962	The Chapman Report	Shelley Winters, Jane Fonda	--	gaztelaniaz: Confidencias de mujer frantsesez: Les Liaisons coupables
1962	Something's Got to Give	Marilyn Monroe, Dean Martin	20th Century Studios
1964	My Fair Lady	Audrey Hepburn, Rex Harrison	Warner Bros.
1969	Justine	Anouk Aimée, Dirk Bogarde	20th Century Studios
1972	Travels with My Aunt	Maggie Smith, Alec McCowen	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: Viajes con mi tía frantsesez: Voyages avec ma tante katalanez: Viatges amb la meva tia
1975	Love Among the Ruins	Katharine Hepburn, Laurence Olivier	American Broadcasting Company	gaztelaniaz: El amor en ruinas frantsesez: Il neige au printemps
1976	The Blue Bird	Elizabeth Taylor, Jane Fonda	20th Century Studios	gaztelaniaz: El pájaro azul frantsesez: L'Oiseau bleu
1979	The Corn Is Green	Katharine Hepburn, Patricia Hayes	--	gaztelaniaz: El trigo está verde frantsesez: Le blé est vert
1981	Rich and Famous	Candice Bergen, David Selby	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: Ricas y famosas frantsesez: Riches et célèbres katalanez: Riques i famoses

Erreferentziak

Ikus, gainera

Kanpo estekak

• (Ingelesez):George Cukor IMDb webgunean.
• (Gaztelaniaz):George Cukorren biografia.

• Datuak: Q56014
• Multimedia: George Cukor / Q56014