Dsungaripterus

Infotaula d'ésser viuDsungaripterus Modifica el valor a Wikidata

Modifica el valor a Wikidata
Dades
Envergadura3,5 m Modifica el valor a Wikidata
Taxonomia
Super-regneHolozoa
RegneAnimalia
FílumChordata
ClasseReptilia
OrdrePterosauria
FamíliaDsungaripteridae
GènereDsungaripterus Modifica el valor a Wikidata
Young, 1964
Nomenclatura
Epònimconca de Junggar Modifica el valor a Wikidata

Dsungaripterus és un gènere de pterosaures dsungariptèrids amb una envergadura mitjana de 3 metres.[1] Dsungaripterus va viure durant el Cretaci inferior a l'actual Xina, i el seu primer fòssil es va trobar al grup Tugulu de la conca de Junggar.

Descripció

Dsungaripterus weii tenia una envergadura de 3,5 a 5 m.[2] Com la majoria dels dsungaripteroides, tenia un esquelet força robust amb parets gruixudes i proporcions corporals robustes, cosa que suggereix un estil de vida majoritàriament terrestre. L'estil de vol d'aquests animals no està clar, però probablement va estar marcat per aterratges bruscs i aleteig extens.[3]

  • Crani IVPP V4064, Museu Paleozoològic de la Xina
    Crani IVPP V4064, Museu Paleozoològic de la Xina

El crani de Dsungaripterus, de 40 a 50 centímetres de llarg, presentava una cresta òssia baixa que baixava des de la base del crani fins a la meitat del bec. El cap i el coll de Dsungaripterus feien gairebé 1 metre de llargada. La seva característica més notable són les seves mandíbules llargues, estretes i corbades cap amunt amb una punta punxeguda. No tenia dents a la part davantera de les mandíbules, que probablement servien per treure les preses de les esquerdes de les roques i/o dels ambients de l'interior sorrencs i fangosos que habitava. Tenia unes dents planes i nuoses més a la part posterior de la mandíbula que eren molt adequades per aixafar la closca dels mariscs o altres objectes durs.[1]

Dsungaripterus també tenia un paladar semblant al dels pterosaures azhdarcoides.[4]

Història del descobriment

Dsungaripterus va ser descrit el 1964 amb el nom de Yang Zhongjian. El nom del gènere combina una referència a la conca de Junggar amb un pteron «ala» grec llatinitzat. L'espècie tipus és Dsungaripterus weii, el nom específic en honor al paleontòleg C.M. Wei de la Divisió Paleontològica, Institut de Ciència, Oficina de Petroli de Xinjiang. L'holotip és IVPP V-2776, un crani i un esquelet parcials. Des de 1973 s'ha trobat més material incloent cranis gairebé complets.

  • Restauració de Dsungaripterus (a dalt) i el relacionat Noripterus
    Restauració de Dsungaripterus (a dalt) i el relacionat Noripterus
  • Espècimen holotip. Museu Paleozoològic de la Xina
    Espècimen holotip. Museu Paleozoològic de la Xina

L'any 1980, Peter Galton va canviar el nom de Pterodactylus brancai (Reck 1931), una forma d'una formació africana del Juràssic tardà, a Dsungaripterus brancai, però la identificació es rebutja habitualment. El 1982 Natasha Bakhurina va anomenar una nova espècie, Dsungaripterus parvus, basada en un esquelet més petit de Mongòlia. Més tard, aquest va ser rebatejat a Phobetor, un nomja ocupat, i el 2009 va concloure que era idèntic a Noripterus. L'any 2002 es va informar d'una falange de dit d'ala de Dsungaripterus des de Corea.

Classificació

Dsungaripterus va ser classificat per Yang com a membre dels Dsungaripteridae. A continuació es mostra un cladograma que mostra els resultats d'una anàlisi filogenètica presentada per Andres et al. el 2014. Van recuperar Dsungaripterus dins del clade Dsungaripteromorpha (un subgrup dins dels Azhdarchoidea), més concretament dins dels Dsungaripteridae, tàxon germà de Domeykodactylus.

El seu cladograma es mostra a continuació.[5]

Dsungaripteromorpha
Dsungaripteridae
Dsungaripterinae

Dsungaripterus weii



Domeykodactylus ceciliae



Noripterinae

Noripterus parvus



Noripterus complicidens




Thalassodrominae

Thalassodromeus sethi




Tupuxuara longicristatus



Tupuxuara leonardii





El 2019, es va publicar una topologia diferent, aquesta vegada de Kellner et al. En aquest estudi, Dsungaripterus es va recuperar fora dels Azhdarchoidea, dins del grup més gran Tapejaroidea, tàxon germà de Noripterus. A continuació es mostra el cladograma de l'anàlisi.[6]

Tapejaroidea
Dsungaripteridae

Dsungaripterus weii



Noripterus parvus



Azhdarchoidea


Azhdarchidae



Chaoyangopteridae



Tapejaromorpha

Keresdrakon vilsoni


Tapejaridae

Thalassodrominae



Tapejarinae






Referències

  1. 1,0 1,1 Palmer, 1999.
  2. Spencer, Lucas i Kirkland, 1998, p. 6.
  3. Witton, 2013, p. 51.
  4. Chen et al., Zhang, p. e8741.
  5. Andres i Clark, Xu, p. 1011-1016.
  6. Kellner et al., Sayão, p. e20190768.

Bibliografia

  • Andres, B.; Clark, J.; Xu, X. «The Earliest Pterodactyloid and the Origin of the Group» (en anglès). Current Biology, 24(9), 2014, pàg. 1011–6. DOI: 10.1016/j.cub.2014.03.030. PMID: 24768054.
  • Chen, He; Jiang, Shunxing; Kellner, Alexander W. A.; Cheng, Xin; Zhang, Xinjun «New anatomical information on Dsungaripterus weii Young, 1964 with focus on the palatal region» (en anglès). PeerJ, 8doi=10.7717/peerj.8741, abril 2020. PMC: 7127482. PMID: 32274262.
  • Kellner, Alexander W. A.; Weinschütz, Luiz C.; Holgado, Borja; Bantim, Renan A. M.; Sayão, Juliana M. «A new toothless pterosaur (Pterodactyloidea) from Southern Brazil with insights into the paleoecology of a Cretaceous desert» (en anglès). Anais da Academia Brasileira de Ciências, 91 (suplement 2), agost 2019. DOI: 10.1590/0001-3765201920190768. ISSN: 0001-3765. PMID: 31432888.
  • Palmer, D. The Marshall Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals (en anglès). Londres: Marshall Editions, 1999, p. 105. ISBN 1-84028-152-9. 
  • Spencer, G.; Lucas, James I.; Kirkland, John W. Estep. Lower and Middle Cretaceous Terrestrial Ecosystems (en anglès). Bulletin 14. New Mexico Museum of Natural History and Science, 1998, p. 6. 
  • Witton, Mark. Pterosaurs: Natural History, Evolution, Anatomy (en anglès). Princeton University Press, 2013. ISBN 978-0691150611. 
  • Vegeu aquesta plantilla
Avemetatarsalia
    • vegeu Avemetatarsalia
Pterosauromorpha
    • vegeu avall ↓
  • Maehary
  • Scleromochlus
Lagerpetidae
  • Daohugoupterus
Preondactylia
Caviramidae?
  • Carniadactylus?
  • Caviramus
  • Raeticodactylus?
Austriadraconidae
Eudimorphodontoidea
Raeticodactylidae
  • Caviramus?
  • Pachagnathus
  • Raeticodactylus
  • Yelaphomte
Eudimorphodontidae
  • Arcticodactylus?
Eudimorphodontinae
Zambellisauria?
  • Herbstosaurus
Dimorphodontidae
Campylognathoididae
  • Bergamodactylus
  • Campylognathoides
Rhamphorhynchidae
  • Dolicorhamphus?
  • Klobiodon
  • Parapsicephalus?
  • Scaphognathinae?
Rhamphorhynchinae
  • Bellubrunnus
  • Cacibupteryx
  • Dorygnathus
  • Harpactognathus
  • Nesodactylus
  • Orientognathus
  • Qinglongopterus
Rhamphorhynchae
Angustinaripterini
  • Angustinaripterus
  • Dearc
  • Harpactognathus?
  • Qinglongopterus?
  • Sericipterus
Rhamphorhynchini
Digibrevisauria?
Scaphognathidae?
Pterodactylomorpha
    • vegeu avall ↓
Campylognathoides liasicus

Scaphognathus crassirostris

Dorygnathus banthensis
  • Archaeoistiodactylus
  • Normannognathus
  • Anurognathidae?
Darwinoptera
  • Pterorhynchus
Wukongopteridae
  • Kunpengopterus
Wukongopterinae
  • Archaeoistiodactylus?
  • Cuspicephalus
  • Darwinopterus
  • Douzhanopterus?
  • Wukongopterus
  • Changchengopterus?
  • Douzhanopterus
Anurognathidae
  • Mesadactylus
Anurognathinae
  • Anurognathus
  • Dendrorhynchoides?
  • Jeholopterus?
  • Luopterus
  • Vesperopterylus
Batrachognathinae
Pterodactyloidea
  • Dermodactylus
  • Eurolimnornis
  • Herbstosaurus?
  • Kryptodrakon
  • Ningchengopterus
  • Pangupterus
  • Samrukia?
  • Wenupteryx
Lophocratia
    • vegeu avall ↓
Jeholopterus ninchengensis Kryptodrakon progenitor
  • Prejanopterus
Germanodactylidae
Euctenochasmatia
Ctenochasmatoidea
Gallodactylidae
  • Aurorazhdarcho?
  • Cycnorhamphus
  • Normannognathus?
  • Moganopterinae?
Aurorazhdarchia
  • Aerodactylus
  • Gallodactylidae?
Aurorazhdarchidae
  • Ardeadactylus?
  • Aurorazhdarcho
  • Huanhepterus?
Ctenochasmatidae
  • Ardeadactylus?
  • Balaenognathus
  • Cathayopterus
  • Elanodactylus
  • Forfexopterus
  • Gladocephaloideus
  • Kepodactylus
  • Liaodactylus
  • Otogopterus
  • Pterofiltrus
Moganopterinae?
  • Feilongus
  • Moganopterus
Gnathosaurinae
  • Gnathosaurus
  • Huanhepterus?
  • Plataleorhynchus
  • Tacuadactylus
Ctenochasmatinae
Pterodaustrini
Eupterodactyloidea
  • Altmuehlopterus?
Ornithocheiroidea
    • vegeu avall ↓
Pterodactylus antiquus Plataleorhynchus streptorophorodon
  • Piksi?
Tapejaroidea
Dsungaripteridae
  • Banguela?
  • Lonchognathosaurus?
  • Noripterus
  • Ordosipterus
  • Puntanipterus?
  • Tendaguripterus?
Dsungaripterinae
  • Argentinadraco
  • Keresdrakon?
  • Leptostomia?
  • Montanazhdarcho
  • Ornithostoma
Tapejaromorpha
Tapejaridae
  • Afrotapejara
Thalassodrominae?
  • Aerotitan?
  • Alanqa?
  • Argentinadraco?
  • Banguela?
  • Javelinadactylus?
  • Kariridraco
  • Lacusovagus?
  • Leptostomia?
  • Thalassodromeus
  • Tupuxuara
  • Xericeps?
Caupedactylia?
  • Aymberedactylus
  • Caupedactylus
Eutapejaria
Sinopterinae
  • Afrotapejara?
  • Bakonydraco?
  • Eopteranodon?
  • Huaxiadraco
  • Huaxiapterus?
  • Sinopterus
  • Wightia
Tapejarinae
  • Aymberedactylus?
  • Caupedactylus?
  • Keresdrakon?
  • Lacusovagus?
  • Vectidraco
Tapejarini
  • Bakonydraco?
  • Caiuajara
  • Europejara
  • Tapejara
  • Tupandactylus
Alanqidae?
  • Alanqa
  • Argentinadraco?
  • Keresdrakon?
  • Leptostomia?
  • Montanazhdarcho?
  • Xericeps?
Neopterodactyloidea
Chaoyangopteridae
  • Apatorhamphus?
  • Argentinadraco?
  • Eoazhdarcho?
  • Lacusovagus
  • Microtuban?
  • Xericeps?
Chaoyangopterinae
  • Chaoyangopterus
  • Jidapterus
  • Shenzhoupterus
Azhdarchiformes
Azhdarchidae
  • Alanqa?
  • Bogolubovia
  • Navajodactylus?
  • Palaeocursornis
  • Tethydraco?
  • Volgadraco?
Azhdarchinae
  • Aerotitan?
  • Albadraco
  • Azhdarcho
  • Mistralazhdarcho
Quetzalcoatlinae
Pteranodontoidea
    • vegeu avall ↓
Bakonydraco galaczi

Tupandactylus imperator

Quetzalcoatlus
  • Santanadactylus
Pteranodontia
Pteranodontidae
  • Bogolubovia?
  • Dawndraco
  • Ornithostoma?
  • Pteranodon
  • Tethydraco?
  • Volgadraco?
Nyctosauromorpha
  • Alamodactylus
  • Cretornis?
Aponyctosauria
  • Alcione
  • Epapatelo
  • Simurghia
Nyctosauridae
  • Aussiedraco
  • Serradraco
  • Unwindia
Lonchodectidae
  • Hongshanopterus?
  • Ikrandraco?
  • Lonchodectes
  • Lonchodraco?
  • Targaryendraco?
  • Draigwenia?
Lonchodraconidae
  • Ikrandraco
  • Lonchodraco
Istiodactyliformes
Mimodactylidae
  • Haopterus
  • Linlongopterus
  • Mimodactylus
Istiodactylidae
  • Lingyuanopterus
  • Longchengpterus
  • Luchibang
  • Nurhachius
Istiodactylinae
Ornithocheiriformes
Boreopteridae
  • Boreopterus
  • Zhenyuanopterus
Ornithocheiridae
  • Araripesaurus
  • Arthurdactylus
  • Camposipterus?
  • Caulkicephalus?
  • Cimoliopterus?
  • Tropeognathus?
Ornithocheirinae
  • Aetodactylus?
  • Camposipterus?
  • Coloborhynchus?
  • Draigwenia?
  • Ferrodraco?
  • Guidraco?
  • Ludodactylus?
  • Mythunga?
  • Ornithocheirus
  • Siroccopteryx?
  • Uktenadactylus?
Targaryendraconia?
Cimoliopteridae
  • Aetodactylus
  • Camposipterus?
  • Cimoliopterus
Targaryendraconidae
  • Aussiedraco?
  • Barbosania?
  • Targaryendraco
Hamipteridae?
  • Hamipterus
  • Iberodactylus
Anhangueridae
Tropeognathinae?
  • Amblydectes?
  • Ferrodraco?
  • Mythunga?
  • Siroccopteryx?
  • Thapunngaka
  • Tropeognathus
Coloborhynchinae?
Anhanguerinae
  • Anhanguera
  • Caulkicephalus?
  • Cearadactylus?
  • Guidraco
  • Liaoningopterus
  • Ludodactylus
  • Maaradactylus
Pteranodon longiceps

Nyctosaurus gracilis

Ludodactylus sibbicki
Vegeu també: Cronologia de la investigació del pterosaure • Filogènesi dels pterosaures • Llista de gèneres de pterosaures
Bases de dades taxonòmiques
EOL FW GBIF